Phân tích DuPont là gì? Ưu điểm của mô hình Dupont

Phân tích Dupont là một phương pháp cơ bản và được nhiều nhà đầu tư áp dụng trong thị trường chứng khoán. Mô hình này dùng để hiển thị sự tương quan giữa các chỉ số và ROE – một chỉ số đo lường mức độ tăng trưởng của một doanh nghiệp. Cùng AzFin tìm hiểu rõ hơn về phân tích Dupont trông bài viết này.

1. Khái niệm phân tích Dupont là gì? 

Phân tích Dupont là từ tiếng Việt của Dupont Analysis – kỹ thuật được dùng để đánh giá khả năng sinh lời của một doanh nghiệp dựa trên các chỉ số tài chính, là một biểu thức chia ROE ( lợi tức vốn chủ sở hữu ) thành ba phần. Mục đích để phân tích sự biến đổi trong cấu trúc làm thay đổi ROE của doanh nghiệp. 

Bất kỳ nhà đầu tư chứng khoán nào cũng hiểu sự quan trọng của chỉ số ROE. Đây là chỉ số tài chính giúp nhà đầu tư lựa chọn được cổ phiếu tiềm năng bằng cách đánh giá năng lực sử dụng vốn hiệu quả của doanh nghiệp trong ngắn hạn và dài hạn.

2. Công thức tính mô hình Dupont

Chúng ta có thể thấy:

(1) Lợi nhuận ròng/ Doanh thu: Thực chất nói về biên lợi nhuận ròng tăng lên sẽ làm ROE tăng. Cách tăng biên lợi nhuận ròng có thể đến từ tăng giá bán, giảm chi phí,….

(2) Doanh thu/ Tổng tài sản: Nói đến vòng quay tổng tài sản của doanh nghiệp. Ở góc độ thực tế cũng có thể là vòng quay hàng tồn kho vì doanh nghiệp phần lớn sẽ thay đổi cấu trúc này nếu thì ra đc cách tối ưu hàng tồn kho.

(3) Tổng tài sản/ Vốn chủ sở hữu: Đề cập đến việc vay nợ của doanh nghiệp. Đặc biệt sẽ rất lợi thế với những doanh nghiệp chiếm dụng vốn cao mà không phải mất lãi. Nhưng có những doanh nghiệp ROE cao do vay nợ lớn sẽ nguy hiểm.

Ví dụ: So sánh HPG và HSG năm 2021. 2 doanh nghiệp này có ROE khá giống nhau khoảng 38%.

Mặc dùng cùng ROE nhưng:

(1) của HPG lớn hơn hẳn HSG nguyên nhân là HPG đi cả chuỗi giá trị từ đầu đến cuối trong sản xuất thép (từ phôi -> Thép) trong khi HSG chỉ là dạng bán lẻ (nhập Thép HRC rồi cán thành tôn và bán).

(2) Cũng chính vì mô hình kinh doanh khác nhau nên HPG cần cấu trúc tài sản hữu hình lớn vì vậy Doanh thu/Tài sản của HPG thấp hơn HSG.

(3) Mặc dù nhìn sơ bộ thì hệ số tài sản/ vốn chủ sở hữu của cả HPG và HSG là ngang nhau nhưng Nợ vay/VCSH của HPG khoảng 0.8 lần và HSG là 0.5. Có thể thấy rằng HPG đang dùng đòn bẩy tài chính cao hơn HSG. Nhưng thực chất việc phân tích này không nên dùng lại ở đây. Nguyên nhân HPG vay tiền là do tài trợ để xây nhà máy mới còn HSG lại không xây nhà máy mới nên có thể đánh giá động thái vay nợ thấp của HSG chưa hẳn đã an toàn hơn HPG.

Ví dụ khi áp dụng mô hình Dupont với Công ty cổ phần FPT trong năm 2022, ta có:

ROE = (Lợi nhuận sau thuế/ Doanh thu) x (Doanh thu/Tổng tài sản) x (Tổng tài sản/ Vốn chủ sở hữu bình quân)

= (5.310/ 44.023) * (44.023/ 51.560) * (51.560/ 23.387) (Đơn vị: tỷ đồng)

= 0,12 * 0,85 * 2,2 = 22,5%

So với ROE của Viettel Post trong thời gian tương tự =0.012 x 3,8 x 4.12 = 0.189 = 18,9%

Những con số này của Tổng Công ty cổ phần Bưu chính Viettel là 0,012, 3,8, 4,12. Ta thấy tỷ suất lợi nhuận ròng của FPT cao hơn so với Tổng Công ty cổ phần Bưu chính Viettel còn tỉ lệ vòng quay tổng tài sản của FPT lại thấp hơn đáng kể so với Tổng Công ty cổ phần Bưu chính Viettel.

Trong trường hợp này, so với FPT thì VTP là doanh nghiệp (1) ít sử dụng đến tài sản cố định, vòng quay sản phẩm vô cùng nhanh; (2) biên lợi nhuận rất mỏng (chủ yếu do cạnh tranh gay gắt) và (3) đòn bẩy cũng rất cao. Với việc Biên mỏng và đòn bẩy cao khiến cho VTP có nhiều rủi ro hơn, trong khi Vòng quay tổng tài sản tốt cho thấy mô hình kinh doanh tuyệt vời.

Có thể thấy, mô hình Dupont trong ví dụ này giúp nhà đầu tư đánh giá về hai doanh nghiệp trong cùng một thời điểm. Phương pháp này còn hiệu quả ở việc đánh giá về các chỉ số qua các năm của cùng một doanh nghiệp.

XEM THÊM: GDP là gì? Cách tính và ý nghĩa của GDP trên thị trường chứng khoán

3. Ưu điểm của mô hình Dupont

Mô hình Dupont có nhiều ưu điểm trong phân tích tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp, cụ thể:

• Công thức đơn giản, ngay cả nhà đầu tư F0 cũng dễ dàng tính và phân tích các chỉ số.
• Công thức giúp nhà đầu tư hoặc chính doanh nghiệp xác định cụ thể chỉ số nào gây ảnh hưởng đến ROE qua các năm, từ đó tập trung sâu hơn vào chỉ số đó để theo dõi.
• Bản thân doanh nghiệp khi nhìn vào mô hình này cũng hình dung được các điểm cần cải thiện: tăng tỷ suất lợi nhuận bằng cách giảm chi phí, tăng giá bán để tăng doanh thu, sử dụng đòn bẩy tài chính phù hợp để phát triển hoặc quản lý tài sản hiệu quả để tăng trưởng bền vững.

Phân tích Dupont là mô hình đơn giản, dễ hiểu, giúp nhà đầu tư nắm vững các chỉ số căn bản để đo lường hoạt động của doanh nghiệp. Điểm quan trọng sau khi tính toán ROE, nhà đầu tư cần phân tích từng yếu tố trong công thức để xác định nguyên nhân tác động đến sự tăng giảm của chỉ số. 

Trong phân tích đầu tư, sự hợp lý là thứ luôn được ưu tiên. Không phải số tuyệt đối.

******************************

Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.

Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây: 

• Hotline: 096 249 86 39
• Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
• Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
• Zalo Official AzFin Việt Nam: https://zalo.me/1723747511285646453
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@chungkhoanazfin
• Tham khảo các khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/