GDP là gì? Cách tính và ý nghĩa của GDP trên thị trường chứng khoán

bởi Trịnh Tuấn Minh

GDP là một trong những chỉ số quan trọng trong các báo cáo tài chính, phân tích vĩ mô, thể hiện sức mạnh của một quốc gia. Chỉ số này được sử dụng rộng rãi khi nói về tài chính , nhưng nhiều người vẫn chưa hiểu rõ GDP là gì? Ý nghĩa và cách tính chỉ số GDP?

1. GDP là gì?

Tăng trưởng GDO của Việt Nam

GDP (viết tắt của Gross Domestic Product) hay còn gọi là tổng sản phẩm nội địa, tức tổng sản phẩm quốc nội, là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định (thường là quốc gia) trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm).

GDP chính là chỉ tiêu đo lường tổng giá trị thị trường. Bằng việc sử dụng giá thị trường, rất nhiều loại sản phẩm sẽ được cộng lại thành một chỉ tiêu duy nhất về giá trị. Giá thị trường biểu thị số tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng chi trả cho các loại hàng hóa khác nhau, vì vậy nó phản ánh chính xác giá trị của những hàng hóa này.

XEM THÊM: ROA – Return On Assets (Lợi nhuận trên tổng tài sản) là gì?

2. Nhược điểm của chỉ số GDP

  • Tính cả sản xuất hàng hóa, dịch vụ của người nước ngoài ở Việt Nam
  • Không đo lường được hoạt động kinh tế ngầm
  • Không thể hiện đầy đủ các hoạt động sản xuất tự cung, tự cấp
  • Không định lượng được một số giá trị làm ngoài giấy tờ, kinh doanh trên thị trường chợ đen, công việc tình nguyện…
  • Không xem xét các hoạt động trung gian mà chỉ xem xét trên hoạt động sản xuất hàng hóa cuối cùng và đầu tư vốn.
  • Mức tăng trưởng GDP không thể đo lường chính xác sự phát triển của một quốc gia và đời sống người dân. Bời GDP chỉ phản ánh sản lượng vật chất mà không thể xét được tình hình tổng thể của quốc gia

Tựu chung lại, tăng trưởng GDP vẫn là chỉ số phổ biến được lấy làm thước đo cho tăng trưởng kinh tế của các quốc gia.

ĐỌC THÊM: EPS (Earnings per share) – Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu là gì?

3. Phân loại các loại GDP

Trên thị trường, bạn có thể tổng hợp và phân chia thành các loại GDP cơ bản sau đây:

3.1 – GDP bình quân đầu người

GDP bình quân đầu người là chỉ tiêu tính dựa trên kết quả sản xuất kinh doanh của bình quân trên đầu người trong một năm.

Chỉ số GDP bình quân đầu người tỷ lệ thuận với mức thu nhập, đời sống của người dân ở quốc gia đó. Tuy nhiên cũng nói thêm, quốc gia có chỉ số GDP cao chưa chắc đã có mức sống cao.

GDP bình quân đầu người của một quốc gia tại một thời điểm được tính bằng cách lấy số liệu GDP của quốc gia chia cho tổng số dân của quốc gia đó.

3.2 – GDP danh nghĩa

GDP danh nghĩa là một chỉ tiêu phản ánh tổng sản phẩm quốc nội GDP và được tính theo giá cả thị trường.

GDP danh nghĩa là chỉ tiêu thể hiện sự thay đổi giá do lạm phát hay tốc độ tăng giá của nền kinh tế. Nếu tất cả mức giá đều có xu hướng tăng hoặc giảm thì GDP danh nghĩa sẽ lớn hơn.

3.3 – GDP thực tế

GDP thực tế là chỉ tiêu dựa trên tổng sản phẩm, dịch vụ trong nước đã điều chỉnh theo tốc độ lạm phát lạm phát. Trường hợp lạm phát dương, GDP thực tế sẽ thấp hơn GDP danh nghĩa vì GDP thực tế bằng tỉ lệ giữa GDP danh nghĩa và hệ số giảm phát GDP.

Công thức đơn giản hóa để hiểu là GDP thực tế = GDP danh nghĩa – lạm phát

3.4 – GDP xanh

GDP xanh là một khái niệm mới và chưa được định nghĩa chính thức. Có thể hiểu GDP xanh là phần GDP còn lại sau khi đã khấu trừ các chi phí cần thiết để phục hồi môi trường do quá trình sản xuất gây ra.

TÌM HIỂU THÊM: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì?

4. Cách tính chỉ số GDP

Có 3 cách để tính toán GDP là: Thep Tổng chi tiêu, Theo thu nhập, Theo phương pháp sản xuất

– Tổng chi tiêu: C + G + I + NX
C (Chi tiêu của hộ gia đình): Bao gồm tất cả các chi tiêu cho sản phẩm và dịch vụ của hộ gia đình.
G (Chi tiêu của chính phủ): Là tổng chi tiêu cho giáo dục, y tế, an ninh, giao thông, dịch vụ, chính sách…
I (Tổng đầu tư): Là tiêu dùng của các nhà đầu tư, bao gồm các khoản chi tiêu của doanh nghiệp về trang thiết bị, nhà xưởng
NX (cán cân thương mại): Là “xuất khẩu ròng” của nền kinh tế. NX = X (xuất khẩu) – M (nhập khẩu).

– Phương pháp thu nhập: W + I + Pr + R + Ti + De
W (Wage): tiền lương
I (Interest): tiền lãi
Pr (Profit): lợi nhuận
R (Rent): tiền thuê
Ti (Indirect tax): thuế gián thu (loại thuế không trực tiếp đánh vào thu nhập và tài sản của người nộp thuế mà đánh một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ)
De (Depreciation): phần hao mòn (khấu hao) tài sản cố định

– Phương pháp sản xuất: Nông lâm thủy sản + Công nghiệp, xây dựng + Dịch vụ + Thuế sản phẩm ròng

ĐỌC NGAY: Tỷ giá là gì? Vai trò của tỷ giá trên thị trường chứng khoán

5. Ý nghĩa của GDP trong đầu tư

Thực chất việc phân tích và dự phóng GDP trong đầu tư không có ý nghĩa nhiều như dự phóng lạm phát. Tuy nhiên, việc phân tích và dự phóng sẽ có tác dụng về dài hạn ví dụ như:

– Dài hạn: Nhìn được xu hướng lớn của việc dịch chuyển chuỗi cung ứng cũng như lĩnh vực sản xuất trên toàn cầu. Từ đấy đón đầu các nước hoặc doanh nghiệp hưởng lợi. Ví dụ như dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc ra các nước khác lân cận.

– Ngắn hạn: Phân tích các khu vực sản xuất, dịch vụ được hưởng lợi hoặc có nền so sánh thấp để tìm doanh nghiệp bứt phá lợi nhuận so với cùng kỳ. Đặc biệt là khu vực sản xuất có thể sử dụng chỉ số PMI (chỉ số nhà quản trị mua hàng) hoặc IIP (Chỉ số sản xuất công nghiệp).

Chỉ số GDP quan trọng để đánh giá về tình trạng phát triển của một quốc gia, với vai trò riêng tác động lên nền kinh tế. Ý nghĩa của GDP với nền kinh tế được thể hiện ở:

  • Là thước đo để đánh giá tốc độ phát triển kinh tế của một quốc gia trong thời gian nhất định. Đồng thời, tổng sản phẩm quốc nội phản ánh sự biến động của hàng hóa, dịch vụ theo thời gian.
  • Chỉ số GDP tăng/giảm có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế. Cụ thể như GDP giảm là dấu hiệu dẫn đến suy thoái kinh tế, lạm phát, tiền mất giá, thất nghiệp tràn lan… Điều này sẽ có những tác động tiêu cực ảnh hưởng đến đời sống người dân của quốc gia đó.
  • GDP là chỉ số giúp nhà đầu tư đánh giá tiềm năng tăng trưởng của một quốc gia, từ đó quyết định rót vốn hay không. 
  • Dựa trên chỉ số GDP hiện tại và so với các nước lân cận, thực trạng kinh tế của đất nước, mà chính phủ sẽ được ra các chính sách tài chính, tài khóa phù hợp.

GDP vẫn được coi là một chỉ số quan trọng của trong phân tích kinh tế vĩ mô, yếu tố giúp các các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá về tiềm năng phát triển của một quốc gia, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. Hi vọng bài viết của AzFin sẽ giúp nhà đầu tư hiểu hơn về GDP là gì và tác động của GDP đến nền kinh tế thị trường.

(Nguồn tham khảo: Wikipedia)

Link bài tổng “Kiến thức chứng khoán cơ bản dành cho NĐT mới”, mời quý nhà đầu tư tham khảo: https://azfin.vn/kien-thuc-co-ban-danh-cho-ndt-moi/

Các chương trình của chúng tôi được phát sóng trên:
🌎 Web đào tạo đầu tư: https://academy.azfin.vn/p/trangchu
🌎 Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
📺 Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam

MIỄN TRỪ TRÁCH NHIỆM

Bài viết này được viết và phát hành bởi Khối Chuyên môn & Tư vấn Đầu tư – CTCP AzFin Việt Nam. Thông tin trình bày trong bài viết dựa trên các nguồn được cho là đáng tin cậy vào thời điểm công bố. AzFin không chịu trách nhiệm về độ chính xác hay đầy đủ của những thông tin này. 

Quan điểm, dự báo và những ước tính trong báo cáo này chỉ thể hiện ý kiến của tác giả tại thời điểm phát hành. Những quan điểm này không thể hiện quan điểm chung của AzFin và có thể thay đổi mà không cần thông báo trước.  Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin cho các khách hàng của CTCP AzFin Việt Nam tham khảo và không mang tính chất mời chào mua hay bán bất kỳ chứng khoán nào được thảo luận trong bài viết này.

Bài viết liên quan

Để lại Bình Luận

LIÊN HỆ NGAY

     

    CÔNG TY CỔ PHẦN AZFIN VIỆT NAM

     

    AzFin Việt Nam xác định cho mình sứ mệnh trở thành đối tác đáng tin cậy nhất của nhà đầu tư giá trị thông qua các giải pháp đào tạo, tư vấn tài chính, chứng khoán toàn diện và đồng hành cùng nhà đầu tư trong hành trình xây dựng tháp tài sản bền vững. 

    @2021 – Bản quyền nội dung thuộc về AzFin