Mục lục bài viết
Có một chỉ số tài chính rất hữu dụng khi phân tích tài chính doanh nghiệp chính là “Vòng quay hàng tồn kho”. Vậy vòng quay hàng tồn kho là gì? Ý nghĩa của vòng quay hàng tồn kho và cách tính như thế nào? Hãy cùng AzFin tìm hiểu tại bài viết dưới đây.
1. Vòng quay hàng tồn kho là gì?
Hệ số quay vòng của hàng tồn kho là một trong những tỷ số tài chính để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Tỷ số cho biết hàng tồn kho quay bao nhiêu vòng trong kỳ để tạo ra số doanh thu được ghi nhận trong kỳ đó. Tỷ số càng cao có thể là dấu hiệu doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả. Nếu 1 doanh nghiệp tăng được vòng quay tồn kho thì sẽ cần ít vốn lưu động hơn để sản xuất cùng 1 lượng doanh thu.

Vòng quay hàng tồn kho là gì?
Câu chuyện về doanh nghiệp A. A là doanh nghiệp bán tivi. Đầu năm 2020 doanh nghiệp A nhập 10 cái tivi giá gốc 10 triệu/ cái. Như vậy A đã phải bỏ ra 100 triệu để nhập tivi. Trong năm A chỉ bán được đúng 10 cái tivi đấy, cuối năm A lại phải nhập 10 cái để tiếp tục có hàng bán trong năm tới.
– Như vậy, vòng quay HTK của A = Giá vốn hàng bán/ Giá trị kho trung bình = 100/((100+100)/2)= 1 lần
– Nếu doanh nghiệp bán được 2 vòng trong năm, tức là 10 cái ti vi bán hết rồi nhập và bán thêm 10 cái ti vi mới. Như vậy tổng chi phí bỏ ra trong năm là 20*10 = 200 triệu. Như vậy vòng quay HTK của A = 200/((100+100)/2) = 2 lần.
2. Công thức tính
Vòng quay hàng tồn kho = Doanh thu (hoặc Giá vốn hàng bán)/ Hàng tồn kho bình quân
VD: Vòng quay hàng tồn kho của PNJ năm 2021 được tính như sau

Vòng quay hàng tồn kho của PNJ năm 2021
Giá vốn hàng bán năm 2021 là 16,000 tỷ. Tổng hàng tồn kho cuối 2020 là 6,546 tỷ và cuối 2021 là 8,754 tỷ. Như vậy, vòng quay HTK = 16,000/((6,546+8,754)/2) = 2.1 lần.
Hàng tồn kho trong chỉ tiêu trên là một khái niệm rộng, bao gồm các loại dự trữ cho sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp; như nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, thành phẩm, hàng hóa, sản phẩm đang chế dỡ. Số liệu của hàng tồn kho lấy từ mã số 140 trên Bảng cân đối kế toán.
Hàng tồn kho bình quân được xác định bằng trung bình cộng của Số dư hàng tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ.
Tỷ số này cho ta thấy trong một năm, Hàng tồn kho phải quay được bao nhiêu vòng thì mới đạt được mức giá vốn hàng bán của năm đó.
Tỷ số này càng lớn chứng tỏ tốc độ luân chuyển của hàng tồn kho càng cao.
ĐỌC THÊM: Tỷ giá là gì? Vai trò của tỷ giá trên thị trường chứng khoán
3. Ý nghĩa của số vòng quay hàng tồn kho
Hàng tồn kho là một bộ phận tài sản đảm bảo cho quá trình sản xuất và tiêu thụ của doanh nghiệp được tiến hành liên tục. Dự trữ hàng tồn kho hợp lý là mục tiêu của nhiều doanh nghiệp vì dự trữ quá nhiều sẽ gây ứ đọng vốn, gia tăng chi phí bảo quản và dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn thấp; ngược lại dự trữ quá ít sẽ gây ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất và tiêu thụ của doanh nghiệp. Do vậy, phân tích Số vòng quay hàng tồn kho qua nhiều kỳ sẽ đánh giá tính hợp lý trong công tác dự trữ.

Ý nghĩa của vòng quay hàng tồn kho
4. Những yếu tố ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho
Dưới đây là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho, giúp bạn hiểu và tính toán hệ số này một cách chính xác hơn:
Nhu cầu mua hàng: Nhu cầu mua hàng là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho. Nếu nhu cầu mua hàng tăng cao, sản phẩm được bán ra nhiều, dẫn đến hệ số vòng quay cao. Ngược lại, nếu nhu cầu giảm thì hệ số vòng quay cũng sẽ giảm.
Xu hướng mua hàng: Một số mặt hàng có xu hướng tăng mạnh vào các dịp đặc biệt. Ví dụ, áo len sẽ có nhu cầu tăng cao vào mùa Đông. Trong các thời điểm này, hệ số vòng quay hàng tồn kho sẽ cao hơn so với những thời điểm khác. Do đó, bạn cần dự đoán và nhập hàng đúng thời điểm để đáp ứng nhu cầu khách hàng.
Chiến lược bán hàng của doanh nghiệp: Chiến lược bán hàng của doanh nghiệp cũng ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho. Các chương trình khuyến mãi, quà tặng kèm, giảm giá khi ra mắt sản phẩm mới… càng hấp dẫn, hệ số vòng quay càng cao.
Chu kỳ theo dõi: Chu kỳ theo dõi cũng là yếu tố quan trọng trong vòng quay hàng tồn kho. Nếu bạn muốn quản lý hàng hóa tốt hơn từ khi mới bắt đầu kinh doanh, cần tính toán hệ số này trong chu kỳ ngắn để dễ kiểm soát việc bán hàng và tránh tình trạng hàng tồn kho không được tiêu thụ.
5. Số vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt?
Với mỗi ngành, vòng quay hàng tồn kho lại có các giá trị khác nhau. Do đó, để xác định số vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt, cần so sánh với các doanh nghiệp trong cùng ngành để biết được Số vòng quay trung bình ngành là bao nhiêu, từ đó biết được chính sách quản lý hàng tồn kho của doanh nghiệp có đang hiệu quả hay không.

Vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt?
Bên cạnh đó, cũng cần so sánh hệ số này với số liệu các năm trước, từ đó sẽ có cái nhìn tổng quan đến tình hình quản lý và kiểm soát hàng tồn kho của mình. Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra được các biện pháp phù hợp nhất.
Nhà đầu tư có thể quan tâm: https://azfin.vn/kien-thuc-co-ban-danh-cho-ndt-moi/
Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.
*************
Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây
- Hotline: 096 249 86 39
- Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
- Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
- Zalo Official AzFin Việt Nam: https://zalo.me/1723747511285646453
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@chungkhoanazfin
- Tham khảo các khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/