ROA – Return On Assets (Lợi nhuận trên tổng tài sản) là gì?

1. ROA – Return On Assets (Lợi nhuận trên tổng tài sản) là gì?

Tỷ số lợi nhuận trên tài sản (hay Chỉ tiêu hoàn vốn tổng tài sản, Hệ số quay vòng của tài sản, Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản), thường viết tắt là ROA từ các chữ cái đầu của cụm từ tiếng Anh Return on Assets, là một tỷ số tài chính dùng để đo lường khả năng sinh lợi trên mỗi đồng tài sản của doanh nghiệp. Tài sản của một công ty bao gồm tất cả các nguồn lực mà công ty đó sở hữu hoặc kiểm soát để tạo ra giá trị kinh doanh.

Chỉ số ROA rất quan trọng với các nhà đầu tư để lựa chọn cổ phiếu tiềm năng. Thông qua chỉ số ROA, bạn sẽ đánh giá được mức độ hiệu quả của một công ty trong việc chuyển hoá vốn đầu tư thành lợi nhuận. 

2. Cách tính chỉ số ROA

Tỷ số này được tính ra bằng cách lấy lợi nhuận ròng (hoặc lợi nhuận sau thuế) của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo (có thể là 1 tháng, 1 quý, nửa năm, hay một năm) chia cho bình quân tổng giá trị tài sản của doanh nghiệp trong cùng kỳ. Số liệu về lợi nhuận ròng hoặc lợi nhuận trước thuế được lấy từ báo cáo kết quả kinh doanh. Còn giá trị tài sản được lấy từ bảng cân đối kế toán. Chính vì lấy từ bảng cân đối kế toán, nên cần tính giá trị bình quân tài sản doanh nghiệp.

Công thức hóa, ta sẽ có:
Tỷ số lợi nhuận ròng trên tài sản = (100% x Lợi nhuận ròng (hoặc lợi nhuận sau thuế))/(Bình quân tổng giá trị tài sản)

Vì lợi nhuận ròng chia cho doanh thu bằng tỷ suất lợi nhuận biên, còn doanh thu chia cho giá trị bình quân tổng tài sản bằng hệ số quay vòng của tổng tài sản, nên còn cách tính tỷ số lợi nhuận trên tài sản nữa, đó là:
Tỷ số lợi nhuận trên tài sản = Tỷ suất lợi nhuận biên × Số vòng quay tổng tài sản

3. Ý nghĩa của chỉ số ROA

ROA cho 1 góc nhìn tổng quan hơn ROE về tỷ suất sinh lợi của doanh nghiệp. Vì có thể doanh nghiệp sử dụng vay lớn sẽ làm ROE cao khi kiếm được lợi nhuận cùng 1 mức với doanh nghiệp khác nhưng không sử dụng nợ vay. Tuy nhiên, cứ ROA thấp mà ROE cao chưa hẳn đã nguy hiểm, thậm chí đối với một vài doanh nghiệp còn là lợi thế. Vì nợ có 2 dạng nợ, nợ mất lãi và nợ không mất lãi, nếu doanh nghiệp nào có thể chiếm dụng vốn của người khác nợ thì nợ vẫn cao nhưng là nợ không mất lãi.

Ví dụ: Có 2 nhà bán lẻ A và B. Nhà bán lẻ A có lợi thế thương lượng với nhà cung cấp nên chiếm dụng vốn, vay hàng bán với lãi suất 0%. Bán xong mới trả lại tiền cho nhà cung cấp

Có thể thấy rằng cả 2 Doanh nghiệp A và B đều cần tổng tài sản là 1,000 tỷ để tạo ra lợi nhuận 100 tỷ. Tuy nhiên, do A có lợi thế thương lượng nên đã “Mượn” được nhà cung cấp 500 tỷ hàng để bán mà không cần phải trả lãi. Vì thế chủ sở hữu của A chỉ cần bỏ ra 500 tỷ để có 100 tỷ thay vì B phải bỏ ra cả 1,000 tỷ để có 100 tỷ lợi nhuận.

(Tham khảo: Wikipedia)

4. Sử dụng chỉ số ROA trong đầu tư chứng khoán

Trước khi đưa ra quyết định đầu tư vào cổ phiếu của một công ty nhà đầu tư có thể sử dụng chỉ số ROA để đánh giá doanh nghiệp. Việc đánh giá chỉ số ROA dựa vào các yếu tố sau:

4.1 – Lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp

Thông thường cơ cấu tài sản của các lĩnh vực khác nhau sẽ khác nhau:

• Những công ty trong lĩnh vực công nghiệp nặng như: thép, xi măng… sẽ cần nhiều tài sản cố định giá trị lớn hơn. Chính vì vậy, chỉ số ROA thường sẽ thấp.  
• Những công ty ngành dịch vụ hoặc công nghệ thông tin… không yêu cầu quá nhiều tài sản cố định thì chỉ ROA thường sẽ cao hơn. 

Khi so sánh ROA, nhà đầu tư nên đối chiếu với các công ty tương đồng trong cùng lĩnh vực để đưa ra nhận định, đánh giá.

4.2 – ROA trung bình của ngành

Các nhà đầu tư cũng sử dụng ROA trung bình của ngành để lựa chọn cổ phiếu tốt. Nếu một doanh nghiệp có ROA lớn hơn trung bình ngành thì khả năng doanh nghiệp đó đang sử dụng tài sản hiệu quả hơn so với các đối thủ.

4.3 – ROA của doanh nghiệp trong quá khứ

Việc so sánh ROA của chính doanh nghiệp trong quá khứ cũng rất quan trọng. Có nhiều trường hợp, chỉ ROA doanh nghiệp cao hơn so với mức trung bình ngành nhưng lại có xu hướng đi xuống so với quá khứ. Đầu tư vào những doanh nghiệp như vậy rất dễ gặp rủi ro. 

Ngược lại nếu ROA tăng trưởng đều qua các năm và cũng cao hơn khi so sánh với trung bình ngành thì đây là tiêu chí tuyệt vời để nhà đầu tư lựa chọn những cổ phiếu tốt.

5. Ưu điểm và nhược điểm của chỉ số ROA

Khi sử dụng chỉ số ROA để phân tích tài chính của doanh nghiệp, bạn cần nắm rõ ưu điểm và nhược điểm của chỉ số này.

Ưu điểm

• Cách tính Chỉ số ROA đơn giản, dễ sử dụng, thường được các nhà đầu tư mới trên thị trường áp dụng khi phân tích cổ phiếu.
• Có thể sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp cũng như bộ máy vận hành có tốt không.

Nhược điểm

• Cũng như các chỉ số khác, ROA không tuyệt đối, chỉ phản ánh một khía cạnh của doanh nghiệp, không thể bao trùm cả bức tranh tài chính. Để quyết định đầu tư bạn cần kết hợp với các chỉ số khác để có cái nhìn đúng đắn hơn.
• ROA không có ý nghĩa nếu đem ra so sánh với các doanh nghiệp khác ngành. Chẳng hạn một số lĩnh vực như tài chính ngân hàng hay công ty bảo hiểm thì chỉ số ROA trên 2% đã được xem là có hiệu quả. Tuy nhiên đối với một số ngành công nghiệp nặng thì chỉ số này phải trên 10% mới được đánh giá tốt.
• Lợi nhuận của một doanh nghiệp thường xuyên biến động vì vậy ROA tính trong thời gian ngắn sẽ không hiệu quả. Các nhà đầu tư nên đánh giá chỉ số ROA trong thời gian dài.
• Lợi nhuận là chỉ tiêu mà các công ty có thể sử dụng các phương pháp kế toán để cắt giảm hoặc thổi phồng vì lợi ích riêng. Chính vì điều này ROA có thể bị bóp méo.

Trên đây là những thông tin chi tiết về khái niệm ROA là gì, cách tính ROA cũng như tầm quan trọng của chỉ số này trong đầu tư. Hi vọng những thông tin trên đã cung cấp đầy đủ kiến thức cho nhà đầu tư tham khảo.

Link bài tổng “Kiến thức chứng khoán cơ bản dành cho NĐT mới”, mời quý nhà đầu tư tham khảo: https://azfin.vn/kien-thuc-co-ban-danh-cho-ndt-moi/

Các chương trình của chúng tôi được phát sóng trên:
🌎 Web đào tạo đầu tư: https://academy.azfin.vn/p/trangchu
🌎 Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
📺 Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam

MIỄN TRỪ TRÁCH NHIỆM

Bài viết này được viết và phát hành bởi Khối Chuyên môn & Tư vấn Đầu tư – CTCP AzFin Việt Nam. Thông tin trình bày trong bài viết dựa trên các nguồn được cho là đáng tin cậy vào thời điểm công bố. AzFin không chịu trách nhiệm về độ chính xác hay đầy đủ của những thông tin này. 

Quan điểm, dự báo và những ước tính trong báo cáo này chỉ thể hiện ý kiến của tác giả tại thời điểm phát hành. Những quan điểm này không thể hiện quan điểm chung của AzFin và có thể thay đổi mà không cần thông báo trước. Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin cho các khách hàng của CTCP AzFin Việt Nam tham khảo và không mang tính chất mời chào mua hay bán bất kỳ chứng khoán nào được thảo luận trong bài viết này.