Vì sao thị trường chứng khoán lao dốc? Nhà đầu tư nên làm gì?

Một ví dụ về sự suy thoái của thị trường chứng khoán là sụp đổ thị trường chứng khoán năm 2020, khi các chỉ số chứng khoán toàn cầu giảm mạnh và đột ngột do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Một ví dụ khác là suy thoái hình chữ L, khi nền kinh tế rơi vào suy thoái nghiêm trọng và không thể phục hồi trong một thời gian dài.

Chứng khoán lao dốc là gì?

Thị trường chứng khoán lao dốc là một hiện tượng khi giá cổ phiếu giảm mạnh và liên tục trong một khoảng thời gian. Những biểu hiện của thị trường chứng khoán lao dốc có thể là:

• Giảm giá đột ngột: Giá của các cổ phiếu và các tài sản chứng khoán khác giảm đáng kể trong một khoảng thời gian ngắn, thường là trong vài ngày hoặc vài tuần.
• Khối lượng giao dịch tăng mạnh: Trong giai đoạn lao dốc, khối lượng giao dịch thường tăng lên đáng kể. Điều này thể hiện sự tăng cường của sự giao dịch và sự quan tâm của các nhà đầu tư với tình hình thị trường.
• Chỉ số thị trường giảm: Các chỉ số thị trường chứng khoán, chẳng hạn như S&P 500, Dow Jones, hoặc VN-Index (tùy thuộc vào thị trường cụ thể), sẽ giảm mạnh.
• Thất thoát giá trị tài sản: Các nhà đầu tư thường chịu thiệt hại về giá trị của các khoản đầu tư của họ trong giai đoạn lao dốc.
• Tâm lý hoảng loạn: Nhà đầu tư có thể bị áp đảo bởi tâm lý hoảng loạn, dẫn đến quyết định đột ngột và không cân nhắc kỹ lưỡng. Điều này có thể làm tăng sự dao động của thị trường.
• Sự thất vọng trong kết quả kinh doanh: Khi các doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh yếu hơn dự kiến, điều này có thể làm giảm giá cổ phiếu và ảnh hưởng đến tâm lý thị trường.
• Sự biến đổi trong dòng vốn: Thị trường chứng khoán lao dốc thường đi kèm với sự chuyển đổi của dòng vốn từ các tài sản rủi ro cao (chẳng hạn như cổ phiếu) sang các tài sản an toàn hơn (chẳng hạn như trái phiếu chính phủ hoặc vàng).
• Sự lan truyền sang các thị trường khác: Một sự lao dốc trong một thị trường chứng khoán có thể lan truyền và tạo ra tác động tiêu cực đối với các thị trường chứng khoán khác trên toàn cầu.
• Thay đổi trong tâm lý đầu tư: Nhà đầu tư thường trở nên cảnh giác hơn, tránh rủi ro hơn và có thể quyết định rút lui khỏi thị trường chứng khoán trong giai đoạn lao dốc.
• Tác động đến nền kinh tế: Sự lao dốc của thị trường chứng khoán có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu bằng cách tạo ra sự không chắc chắn trong việc đầu tư, tín dụng và tiêu dùng.

Biểu hiện của thị trường chứng khoán lao dốc

XEM THÊM: Các tiêu chí đơn giản để lựa chọn cổ phiếu tốt

Thị trường chứng khoán lao dốc có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, như:

• Áp lực bán giải chấp: Khi giá cổ phiếu giảm, nhiều nhà đầu tư phải bán cổ phiếu để trả nợ hoặc tránh lỗ thêm. Điều này tạo ra một vòng lặp âm tính, khiến thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh.
• Lạm phát: Khi lạm phát tăng cao, giá trị của tiền tệ giảm, chi phí vay tăng và sức mua của người tiêu dùng giảm. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp và làm giảm niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán.
• Dòng tiền yếu: Khi dòng tiền vào thị trường chứng khoán giảm, nhu cầu mua cổ phiếu giảm và ngược lại, cung cổ phiếu tăng. Điều này làm giá cổ phiếu giảm và thị trường chứng khoán lao dốc.
• Nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn bị bán mạnh: Khi những cổ phiếu có ảnh hưởng lớn đến chỉ số thị trường chứng khoán, như cổ phiếu ngân hàng hay cổ phiếu Vingroup, bị bán ra mạnh, thị trường chứng khoán sẽ bị kéo theo lao dốc.

ĐỌC THÊM: Thao túng thị trường chứng khoán là gì?

Tình trạng thị trường chứng khoán lao dốc có thể ảnh hưởng đến nhà đầu tư theo nhiều cách, như:

• Mất vốn: Khi giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư sẽ mất tiền nếu bán cổ phiếu với giá thấp hơn giá mua. Điều này có thể gây ra thiệt hại lớn cho nhà đầu tư, đặc biệt là những người vay nợ để mua cổ phiếu.
• Mất niềm tin: Khi thị trường chứng khoán lao dốc, nhà đầu tư sẽ cảm thấy lo lắng, hoảng loạn và thiếu tự tin vào triển vọng kinh tế và doanh nghiệp. Điều này có thể khiến họ bỏ lỡ những cơ hội đầu tư tốt hoặc bán cắt lỗ quá sớm.
• Mất cơ hội: Khi thị trường chứng khoán lao dốc, nhà đầu tư sẽ khó khăn trong việc tìm kiếm những cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng. Điều này có thể làm giảm hiệu quả đầu tư và thu nhập của họ.

Tuy nhiên, tình trạng thị trường chứng khoán lao dốc cũng có thể mang lại những cơ hội cho nhà đầu tư dài hạn, như:

• Mua giá rẻ: Khi thị trường chứng khoán lao dốc, giá cổ phiếu sẽ giảm về mức hấp dẫn. Đây là cơ hội để nhà đầu tư mua vào những cổ phiếu có chất lượng cao, tiềm năng tăng trưởng và lợi nhuận ổn định với giá rẻ.
• Tăng tỷ trọng: Khi thị trường chứng khoán lao dốc, nhà đầu tư có thể tận dụng để gia tăng tỷ trọng các cổ phiếu mình yêu thích hoặc đã nắm giữ. Điều này sẽ giúp họ tối ưu hóa lợi ích khi thị trường chứng khoán phục hồi.
• Đa dạng hóa danh mục: Khi thị trường chứng khoán lao dốc, nhà đầu tư có thể khai thác những kênh đầu tư khác, như tiền gửi, bất động sản, vàng hay ngoại tệ. Điều này sẽ giúp họ giảm rủi ro và duy trì sự cân bằng trong danh mục đầu tư của mình.

Ảnh hưởng của tình trạng thị trường chứng khoán lao dốc đến nhà đầu tư

Có nhiều cách để ứng phó khi thị trường chứng khoán lao dốc, tùy thuộc vào mục tiêu, chiến lược và tâm lý của từng nhà đầu tư. Tuy nhiên, một số gợi ý chung có thể là:

• Không nên theo dõi thị trường quá chặt chẽ: Việc này sẽ khiến bạn bị áp lực, hoảng loạn và có thể đưa ra những quyết định sai lầm.
• Nên nắm giữ cổ phiếu tốt trong thời gian dài: Nếu bạn đã chọn được những cổ phiếu có nền tảng kinh doanh tốt, triển vọng tăng trưởng cao và có khả năng vượt qua khủng hoảng, bạn nên kiên nhẫn và tin tưởng vào quyết định của mình.
• Nhìn vào viễn cảnh xa hơn: Thị trường chứng khoán luôn có những biến động lên xuống, nhưng trong dài hạn, nó sẽ phản ánh giá trị thực của nền kinh tế. Bạn nên xem xét lại mục tiêu đầu tư của mình và không để bị cuốn theo cảm xúc ngắn hạn.
• Học hỏi từ những bài học: Thị trường chứng khoán là một trường học vô tận, bạn nên tận dụng những cơ hội để rèn luyện kỹ năng, kiến thức và kinh nghiệm đầu tư. Bạn có thể tham gia các khóa học, sử dụng các công cụ đầu tư ảo, đọc sách, báo, theo dõi các chuyên gia và học hỏi từ những sai lầm.

Lời khuyên cho nhà đầu tư khi thị trường chứng khoán lao dốc

XEM THÊM: 5 bước tự xây dựng danh mục đầu tư chứng khoán