Vốn điều lệ là gì? Cách tính vốn điều lệ đối với từng loại doanh nghiệp

Vốn điều lệ đóng vai trò quan trọng trong quá trình thành lập doanh nghiệp, đại diện cho nguồn tài chính mà các cổ đông hay thành viên đóng góp cho công ty. Để có cái nhìn chi tiết về vốn điều lệ, bao gồm định nghĩa và cách tính theo quy định pháp luật hiện hành, bài viết dưới đây sẽ mang đến thông tin cần thiết giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

1. Khái niệm vốn điều lệ là gì?

Vốn điều lệ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của một công ty. Đây là loại vốn mà các thành viên hoặc cổ đông đã cam kết góp hoặc đã góp khi thành lập công ty, và nó đảm bảo sự duy trì và phát triển của công ty trong quá trình hoạt động kinh doanh.

Khái niệm vốn điều lệ

Vốn điều lệ có thể bao gồm tiền, giấy tờ có giá trị và quyền sở hữu tài sản, được ghi rõ cụ thể trong biên bản về tỷ lệ góp vốn, nghĩa vụ góp vốn và thời điểm đóng góp. Luật Doanh nghiệp 2020 quy định rằng vốn điều lệ là số vốn mà các thành viên hoặc cổ đông đã thực sự góp vào doanh nghiệp trong một thời hạn nhất định. Đối với công ty cổ phần, vốn điều lệ bao gồm tổng mệnh giá cổ phần đã được bán hoặc đã đăng ký mua khi thành lập công ty.

Như vậy, vốn điều lệ không chỉ là nguồn tài chính quan trọng mà còn là cơ sở pháp lý quan trọng để xác định quyền và nghĩa vụ của các thành viên và cổ đông trong công ty. Nó đóng vai trò quyết định trong quá trình quản lý và phát triển công ty.

Đọc thêm: Biên lợi nhuận là gì? Các đặc điểm nhà đầu tư cần biết 

2. Vai trò của vốn điều lệ đối với doanh nghiệp

Vốn điều lệ là yếu tố quan trọng xác định tỷ lệ góp vốn của các cổ đông trong công ty, đồng thời giúp công ty phân chia lợi nhuận, quyền, lợi ích và nghĩa vụ một cách công bằng. Các cổ đông và thành viên chịu trách nhiệm về các nợ và nghĩa vụ tài sản khác.

Vốn điều lệ là căn cứ để đánh giá khả năng kinh doanh của một công ty trong một lĩnh vực kinh doanh cụ thể. Nó thể hiện cam kết về tài sản và mức độ trách nhiệm của cổ đông đối với khách hàng và đối tác.

Vai trò của vốn điều lệ đối với doanh nghiệp

Các bên liên quan như đối tác, khách hàng và nhà nước có thể dựa vào vốn điều lệ để đánh giá quy mô, hiệu quả hoạt động và vị thế của công ty trên thị trường. Điều này tạo lòng tin cho khách hàng và đối tác, thúc đẩy hợp tác kinh doanh.

Tổng giá trị vốn điều lệ cao thể hiện giá trị và vị thế của công ty so với các đối thủ cạnh tranh. Các công ty mới thành lập thường đăng ký một vốn điều lệ nhỏ. Sau khi ổn định hoạt động, công ty có thể bổ sung vốn điều lệ để nâng cao vị thế và cạnh tranh trên thị trường.

Đọc thêm: Tài sản lưu động là gì? Phân loại tài sản lưu động

3. Cách tính vốn điều lệ đơn giản

3.1 Đối với công ty TNHH một thành viên

Chủ sở hữu của công ty TNHH phải chịu trách nhiệm tài chính trong hoạt động của công ty. Chủ doanh nghiệp phải đảm bảo góp đủ và đúng loại tài sản khi đăng ký thành lập công ty trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, không tính thời gian vận chuyển, nhập khẩu tài sản góp vốn hoặc chuyển quyền sở hữu tài sản.

Cách tính vốn điều lệ đơn giản đối với công ty TNHH một thành viên

Nếu không góp đủ vốn đăng ký trong thời hạn quy định, chủ sở hữu phải đăng ký thay đổi vốn điều lệ bằng giá trị thực tế góp vốn trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày cuối cùng phải góp đủ vốn điều lệ.

Chủ sở hữu chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các nghĩa vụ tài chính của công ty, cũng như thiệt hại do việc góp vốn không đúng, không đủ hoặc không đúng thời hạn theo quy định.

3.2 Đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên

Thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn phải chịu trách nhiệm trong phạm vi số vốn điều lệ mà họ đã cam kết đóng góp vào công ty. Thành viên cần đảm bảo góp đúng tài sản và đủ số vốn đã cam kết trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, không tính thời gian vận chuyển, nhập khẩu tài sản góp vốn hoặc thủ tục chuyển quyền sở hữu.

Thành viên chỉ được góp vốn vào công ty bằng tài sản khác chứ không phải là tài sản đã cam kết nếu được sự đồng ý của trên 50% số thành viên còn lại.

Cách tính vốn điều lệ đơn giản đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên

Nếu sau thời hạn cam kết có thành viên không góp hoặc góp không đủ số vốn đã cam kết, sẽ có các xử lý sau:

• Thành viên không góp vốn sẽ không còn là thành viên hoặc sở hữu của công ty.
• Cổ đông chưa góp đủ số vốn đã cam kết sẽ chỉ được hưởng quyền tương ứng với phần vốn đã góp.
• Phần vốn chưa góp của các thành viên sẽ được chào bán theo quyết định của Hội đồng thành viên.

Trong trường hợp thành viên đã góp đủ phần vốn, công ty cấp cho cổ đông giấy chứng nhận phần vốn góp, bao gồm các thông tin về tên, mã số công ty, địa chỉ công ty, vốn điều lệ, họ tên, quốc tịch, địa chỉ liên lạc, tổng vốn góp, tỷ lệ góp vốn, thời gian cấp giấy chứng nhận phần vốn góp, và chữ ký của người đại diện theo pháp luật.

Trong trường hợp giấy chứng nhận phần vốn góp bị mất, hư hỏng hoặc bị tiêu hủy, công ty sẽ cấp lại cho thành viên theo quy định tại Điều lệ công ty.

3.3 Đối với công ty Cổ phần

Vốn điều lệ của một công ty cổ phần được chia thành các phần bằng nhau được gọi là cổ phần, đây là đơn vị nhỏ nhất của vốn trong công ty cổ phần và được quy định trong điều lệ.

Cổ phần được chào bán là tổng số cổ mà đại hội đồng cổ đông quyết định chào bán để huy động vốn, bao gồm cả cổ phần đã đăng ký mua và cổ phần chưa đăng ký mua. Cổ phần chưa bán có thể được chào bán, và tại thời điểm đăng ký thành lập công ty, đây là tổng số cổ phần mà cổ đông chưa đăng ký mua.

Cách tính vốn điều lệ đơn giản đối với công ty Cổ phần

Các trường hợp có thể thay đổi vốn điều lệ của công ty cổ phần bao gồm:

• Theo quyết định của đại hội đồng cổ đông, công ty có thể trả lại một phần vốn góp cho các cổ đông tương ứng với số vốn góp, đặc biệt khi công ty đã hoạt động liên tục trên 2 năm kể từ ngày đăng ký kinh doanh và đã thanh toán đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác sau khi hoàn trả cho các cổ đông.
• Công ty có thể mua lại cổ phần đã phát hành theo quyết định của công ty.
• Vốn điều lệ không được cổ đông thanh toán đầy đủ và đúng hạn trong vòng 10 ngày kể từ ngày hoàn tất việc bán cổ phần.

Đọc thêm: Tỷ lệ chi trả cổ tức là gì? Những lưu ý khi tính cổ tức

4. Phân biệt vốn điều lệ và vốn pháp định

Vốn điều lệ đại diện cho tổng số vốn mà chủ sở hữu, thành viên hoặc cổ đông đầu tư vào công ty trong một khoảng thời gian nhất định và được quy định trong điều lệ của công ty.

Phân biệt vốn điều lệ và vốn pháp định

Về vốn pháp định, mặc dù Luật Doanh nghiệp 2020 không quy định cụ thể, trong thực tế, nó thường được hiểu là mức vốn tối thiểu cần có để thành lập công ty và áp dụng cho một số lĩnh vực kinh doanh cụ thể.

Tóm lại, điểm chung giữa hai khái niệm này là cả hai đều đại diện cho vốn góp ban đầu của chủ sở hữu, thành viên hoặc cổ đông khi thành lập công ty. Sự khác biệt quan trọng là vốn pháp định thường nhỏ hơn hoặc bằng vốn điều lệ.

5. Kết luận

Tóm lại, vốn điều lệ đóng vai trò quan trọng trong quá trình thành lập công ty, quyết định cấu trúc và khả năng kinh doanh của công ty, cũng như xây dựng sự tin tưởng với đối tác. Hiểu rõ định nghĩa, đặc điểm và cách tính vốn điều lệ sẽ hỗ trợ bạn trong việc huy động vốn một cách hiệu quả. Hy vọng những thông tin AzFin đã chia sẻ sẽ giúp bạn nắm vững khái niệm về vốn điều lệ để chuẩn bị cho cấu trúc vốn một cách tối ưu.

******************************

Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.

Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây: 

• Hotline: 096 249 86 39
• Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
• Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
• Zalo Official AzFin Việt Nam: https://zalo.me/1723747511285646453
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@chungkhoanazfin
• Tham khảo các khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/