Điểm danh những thương vụ M&A lớn nổi tiếng trên thế giới

M&A (Merger and Acquisition) là một trong những hoạt động tài chính quan trọng của các doanh nghiệp. Nó giúp các công ty mở rộng quy mô, tăng cường sức cạnh tranh, hợp nhất các nguồn lực và tài sản để phát triển kinh doanh. Trên thế giới, đã có rất nhiều thương vụ M&A được ghi nhận. Bài viết này, hãy cùng AzFin tìm hiểu về M&A và các thương vụ M&A nổi tiếng trên thế giới. 

1. M&A là gì?

M&A là từ viết tắt của cụm từ tiếng Anh Mergers and Acquisitions, nghĩa là Mua bán và Sáp nhập các doanh nghiệp trên thị trường.

M&A là một hoạt động giành quyền kiểm soát doanh nghiệp thông qua hình thức sáp nhập hoặc mua lại một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp đó.

M&A có thể mang lại nhiều lợi ích cho các bên tham gia, như tăng cường năng lực cạnh tranh, tiết kiệm chi phí, mở rộng thị phần, tận dụng nguồn lực và kỹ năng. M&A cũng có nhiều hình thức khác nhau, như sáp nhập ngang hàng, sáp nhập tiêu thụ, sáp nhập ngược, mua lại toàn bộ, mua lại phần vốn góp.

Hoạt động M&A được điều chỉnh bởi các luật như Luật Doanh nghiệp, Luật Cạnh tranh, Luật Đầu tư và các văn bản hướng dẫn thi hành.

M&A là gì?

Đọc thêm: Adobe mua Figma để tạo nên dấu ấn riêng

2. Ưu điểm và nhược điểm của thương vụ M&A

2.1. Ưu điểm của thương vụ M&A

Thương vụ M&A mang lại nhiều lợi ích cho các công ty tham gia, bao gồm:

• Tăng cường cạnh tranh: Thương vụ M&A có thể giúp các công ty tăng cường cạnh tranh bằng cách mở rộng sản phẩm hoặc dịch vụ của mình, tăng khả năng tiếp cận vào các thị trường mới và tăng cường hệ thống phân phối.
• Tiết kiệm chi phí: M&A có thể giúp các công ty tiết kiệm chi phí thông qua việc chia sẻ nguồn lực, tài sản và quy trình hoạt động giữa các công ty.
• Tạo ra giá trị cho cổ đông: M&A có thể giúp tạo ra giátrị cho cổ đông thông qua việc tăng giá trị của công ty và thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư.
• Tăng doanh thu và lợi nhuận: M&A cũng có thể giúp các công ty tăng doanh thu và lợi nhuận bằng cách sử dụng hiệu quả nguồn lực và kinh nghiệm của các công ty khác để phát triển sản phẩm và dịch vụ mới.

2.2. Nhược điểm của thương vụ M&A

M&A có thể mang lại nhiều lợi ích, như tạo ra sự mở rộng, tiết kiệm chi phí, tăng cường khả năng cạnh tranh, và thậm chí tạo ra giá trị cho cổ đông. Tuy nhiên, cũng có nhiều nhược điểm đi kèm trong quá trình này:

• Khó khăn trong việc hợp nhất văn hóa: Các doanh nghiệp khác nhau thường có văn hóa, giá trị và phong cách quản lý riêng. Hợp nhất văn hóa có thể gặp khó khăn và gây ra xung đột giữa các nhóm làm việc.
• Thất bại trong việc hợp nhất hoặc sáp nhập: M&A không phải lúc nào cũng thành công. Có thể xảy ra những khó khăn không ngờ, dẫn đến thất bại hoặc không đạt được các kết quả kỳ vọng. Điều này có thể gây lãng phí tài nguyên và thời gian.
• Rủi ro tài chính: Quá trình M&A thường liên quan đến sự chuyển giao tài sản và nợ, dẫn đến rủi ro tài chính. Nếu quá trình hợp nhất không được quản lý cẩn thận, có thể dẫn đến vấn đề về tài chính của công ty kết hợp.
• Mất tập trung: Quá trình M&A đòi hỏi sự tập trung của những người quản lý cấp cao và nhân viên khác. Việc tập trung vào M&A có thể làm giảm hiệu suất trong hoạt động kinh doanh hàng ngày và dẫn đến sự bất ổn trong tổ chức.
• Chi phí cao và phức tạp: Quá trình M&A đòi hỏi sự đầu tư lớn về cả thời gian và tiền bạc. Các chi phí liên quan đến tư vấn pháp lý, tài chính, kiểm toán và quản lý có thể tăng thêm, làm tăng tổng chi phí của quá trình.
• Suy giảm hiệu suất doanh nghiệp: Trong giai đoạn chuyển giao và hợp nhất, có thể xảy ra sự gián đoạn trong hoạt động kinh doanh hàng ngày. Điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của công ty và dẫn đến mất khách hàng hoặc doanh thu.
• Vấn đề về quản lý và lãnh đạo: Quá trình hợp nhất có thể gây ra mất mát của các nhà quản lý và lãnh đạo chất lượng cao, dẫn đến sự bất ổn và mất phương hướng trong tổ chức.
• Phản đối từ cổ đông và nhà đầu tư: M&A có thể gây ra sự không hài lòng và phản đối từ các cổ đông và nhà đầu tư, đặc biệt là khi họ không thấy giá trị cụ thể từ quá trình này hoặc nó ảnh hưởng đến lợi ích của họ.

Ưu điểm và nhược điểm của thương vụ M&A

Đọc thêm: Microsoft mua Activision Blizzard: Cách mạng ngành Game

3. Những thương vụ M&A nổi tiếng trên thế giới

3.1. Elon Musk mua lại Twitter

Vào ngày 26 tháng 4 năm 2022, tỷ phú Elon Musk đã mua lại Twitter với giá 44 tỷ USD sau khi Hội đồng quản trị của Twitter đồng ý với thỏa thuận này. Elon Musk đã tuyên bố rằng mục tiêu của ông là thúc đẩy tự do ngôn luận trên mạng xã hội và cải cách Twitter. Tuy nhiên, sau đó, ông Musk cũng đã thúc đẩy thông tin rằng thương vụ có thể gặp vấn đề và thậm chí bị huỷ bỏ do bất đồng về việc.

Elon Musk từng tuyên bố muốn mua lại Twitter để “giải cứu thế giới”, nhưng sau đó ông đã bỏ qua kế hoạch này vì lý do được đánh giá là nhỏ nhặt. Thương vụ này đã thu hút sự chú ý toàn cầu và mang lại nhiều lợi ích cho các công ty mà Elon Musk đang sở hữu.

Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian mua lại Twitter, Elon Musk đã thực hiện hàng loạt những “cuộc cải cách”: 

• Sa thải nhiều nhân viên cấp cao của Twitter, bao gồm giám đốc điều hành Jack Dorsey và giám đốc tài chính Ned Segal.
• Tăng cường kiểm soát nội dung trên Twitter, xóa bỏ các tài khoản ảo, lừa đảo và vi phạm quyền riêng tư.
• Giới thiệu các tính năng mới để thu hút người dùng và tăng doanh thu, như cho phép người dùng trả tiền để xem các tweet độc quyền của các nhân vật nổi tiếng, hay cho phép người dùng gửi tiền điện tử cho nhau qua Twitter.
• Thay đổi logo của Twitter từ con chim xanh sang dấu X.

Elon Musk mua lại Twitter

3.2. Facebook mua lại Instagram

Facebook mua lại Instagram là một trong những giao dịch M&A nổi tiếng nhất trong lịch sử công nghệ. Facebook đã bỏ ra 1 tỷ USD, bao gồm 300 triệu USD tiền mặt và 23 triệu cổ phiếu, để sở hữu mạng xã hội chia sẻ ảnh này vào năm 2012.

Mục tiêu của Facebook là mở rộng thị phần, ngăn chặn đối thủ và tận dụng dữ liệu và quảng cáo trên Instagram. Kết quả là Instagram đã trở thành một trong những nền tảng lớn nhất thế giới với hơn 1 tỷ người dùng.

Sau khi thực hiện thương vụ M&A, Facebook đã thực hiện nhiều thay đổi khi mua lại Instagram:

• Tăng sự can thiệp của Facebook vào các quyết định về sản phẩm, chiến lược và thu nhập của Instagram. Điều này đã dẫn đến sự ra đi của các nhà sáng lập và lãnh đạo cấp cao của Instagram.
• Thay đổi giao diện của Instagram để thêm nút Reels và Shop, hai tính năng mà Facebook muốn thúc đẩy để cạnh tranh với TikTok và Shopify.
• Thêm tên Facebook vào logo của Instagram để làm rõ mối quan hệ giữa hai nền tảng.
• Thêm tính năng liên kết giữa Instagram và Facebook, cho phép người dùng chia sẻ nội dung, nhắn tin và xem trạng thái trên cả hai ứng dụng.
• Thêm luồng theo thứ tự thời gian cho Reels và Stories ở châu Âu, để tuân thủ Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số của Liên minh châu Âu. Đây là một sự thay đổi lớn so với luồng được sắp xếp theo thuật toán trước đây.

Facebook mua lại Instagram

3.3. Disney mua lại Marvel Entertainment

Năm 2009, Walt Disney thông báo rằng họ sẽ mua lại Marvel Entertainment, một công ty giải trí hàng đầu toàn cầu, với giá 4 tỷ đô la tiền mặt và cổ phiếu. Thương vụ này là một trong những thương vụ M&A lớn nhất trong ngành giải trí.

Việc mua lại cho phép Disney mở rộng thư viện nội dung của mình bằng cách mua lại danh mục nhân vật truyện tranh khổng lồ của Marvel như Spiderman, Iron Man và The Avengers. Những nhân vật này đã được chứng minh là cực kỳ nổi tiếng đối với người hâm mộ trên toàn cầu, khiến thương hiệu Marvel trở thành một trong những thương hiệu sinh lợi nhất trong ngành giải trí.

Disney cũng nhận ra tiềm năng về cơ hội bán chéo giữa các tài sản hiện có của mình và thương hiệu Marvel. Ví dụ: Disney đã có thể kết hợp các nhân vật Marvel vào các công viên giải trí của mình, điều này đã thu hút một lượng khán giả mới đến các công viên và hàng hóa.

Kể từ khi mua lại, Disney đã sản xuất nhiều bộ phim Marvel thành công như “Avengers: Endgame”, thu về hơn 2,7 tỷ USD trên toàn thế giới, trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Theo The Hollywood Reporter, Marvel Studios đã kiếm được hơn 22 tỷ USD tại phòng vé toàn cầu kể từ khi mua lại.

Hơn nữa, việc mua lại đã giúp Disney đa dạng hóa nguồn doanh thu của mình ngoài các mạng truyền thông truyền thống, dẫn đến tăng lợi nhuận và giá trị cổ đông.

Disney mua lại Marvel Entertainment

3.4. Oracle mua lại Cerner

Oracle mua lại Cerner là một thương vụ M&A lớn trong lĩnh vực công nghệ y tế. Oracle là một công ty phần mềm và dịch vụ đám mây, còn Cerner là một công ty cung cấp hệ thống thông tin y tế.

Hai công ty đã công bố thỏa thuận vào ngày 20 tháng 12 năm 2021, với giá 95 USD cho mỗi cổ phiếu Cerner, hoặc khoảng 28,3 tỷ USD giá trị vốn hóa. Giao dịch này được hoàn tất vào ngày 8 tháng 6 năm 2022, sau khi được chấp thuận bởi các cơ quan quản lý và cổ đông.

Mục tiêu của Oracle là mở rộng thị phần trong lĩnh vực y tế số và tăng cường khả năng cung cấp giải pháp đám mây cho khách hàng y tế.

Oracle mua lại Cerner

3.5. Shinhan mua lại 10% cổ phần Tiki Global

Shinhan mua lại 10% cổ phần Tiki Global là một thương vụ M&A trong lĩnh vực thương mại điện tử. Shinhan là một tập đoàn tài chính lớn của Hàn Quốc, còn Tiki là một trong những nền tảng thương mại điện tử hàng đầu của Việt Nam. Hai bên đã ký kết thỏa thuận vào ngày 4 tháng 5 năm 2022, với giá trị không được tiết lộ.

Sau giao dịch, Shinhan trở thành cổ đông lớn thứ ba của Tiki, với Shinhan Bank và Shinhan Card sở hữu lần lượt 7% và 3% cổ phần. Mục tiêu của Shinhan là mở rộng hoạt động ngoài lĩnh vực tài chính và hợp tác với Tiki trong các dịch vụ thanh toán, bảo hiểm và tài chính người tiêu dùng.

Shinhan mua lại 10% cổ phần Tiki Global

4. Quy trình thực hiện thương vụ M&A

Quá trình M&A thường bao gồm một số bước cơ bản:

• Bước 1: Nghiên cứu thị trường

Trước khi một công ty quyết định tham gia vào một thương vụ M&A, họ cần phải tìm hiểu kỹ về thị trường và các đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực của mình. Điều này giúp cho công ty có thể đưa ra quyết định chính xác về việc mua lại hay sáp nhập với một công ty khác.

• Bước 2: Chọn đối tác phù hợp 

Sau khi thực hiện nghiên cứu thị trường, công ty cần phải tìm kiếm và chọn lựa đối tác phù hợp để M&A. Phù hợp ở đây có nghĩa là các công ty có cùng mục tiêu kinh doanh, cùng phát triển và cùng định hướng dài hạn.

• Bước 3: Đánh giá công ty

Sau khi đã xác định được đối tác phù hợp, công ty cần phải đánh giá giá trị thực của công ty mình muốn mua lại hoặc sáp nhập. Điều này bao gồm việc kiểm tra tài sản, nguồn lực và quy trình hoạt động của công ty.

• Bước 4: Thương lượng

Sau khi đã đánh giá công ty, hai bên cần phải bắt đầu thương lượng về điều kiện mua lại hoặc sáp nhập. Trong quá trình này, hai bên cần phải đưa ra các điều khoản và điều kiện để đảm bảo rằng thương vụ sẽ mang lại lợi ích cho cả hai bên.

• Bước 5: Thực hiện thương vụ 

Cuối cùng, sau khi thương lượng thành công, hai bên sẽ thực hiện thương vụ M&A bằng cách đặt ra các điều khoản và điều kiện trong hợp đồng mua lại hoặc sáp nhập.

Quy trình thực hiện thương vụ M&A

Đọc thêm: Điểm mặt những thương vụ M&A đình đám của DELL

5. Kết luận

Như vậy, những thương vụ M&A lớn đã tạo nên những biến đổi mạnh mẽ trong cả ngành kinh doanh và tạo ra sự thay đổi đáng kể trong cách các công ty hoạt động. Từ việc mở rộng quy mô đến việc kết hợp tài năng và sáng tạo, những giao dịch này đã định hình lại bức tranh kinh doanh toàn cầu. Chúng không chỉ phản ánh sự phát triển của doanh nghiệp mà còn thể hiện sự sáng tạo và tầm nhìn của các nhà lãnh đạo.

******************************

Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.

Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây: 

• Hotline: 096 249 86 39
• Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
• Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
• Zalo Official AzFin Việt Nam: https://zalo.me/1723747511285646453
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@chungkhoanazfin
• Tham khảo các khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/