Mục lục bài viết
Thị trường chứng khoán với nhiều sản phẩm tài chính mới ra mắt mang đến những cơ hội kiếm tiền hấp dẫn. Chứng quyền là giải pháp đầu tư sinh lời ấn tượng và ổn định được nhiều người quan tâm. Vậy chứng quyền là gì? Những thông tin hữu ích sau đây, AzFin sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ về chứng quyền và đưa ra những nhận định chiến lược phù hợp để đầu tư sinh lời hiệu quả.
1. Chứng quyền là gì?
Chứng quyền là một sản phẩm tài chính cho phép nhưng không bắt buộc nhà đầu tư mua hoặc bán chứng khoán cơ sở với một mức giá cố định tại một thời điểm cụ thể trong tương lai. Hiểu theo cách khác, chứng quyền chính là quyền mua hoặc bán chứng khoán cơ sở ở một mức giá xác định, nhưng sẽ được thực hiện vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
Người sở hữu sẽ được nhận khoản chênh lệch giữa giá chứng khoán hiện tại và giá chứng khoán xác định ở tại một thời điểm xác định trước trong tương lai (ngày đáo hạn). Các sản phẩm chứng quyền sẽ thiết lập một biểu tượng bảo đảm cơ bản, biểu tượng này sẽ xác định lãi lỗ vào ngày hết hạn dựa trên biến động giá.
Chứng quyền có nghĩa là gì?
Sản phẩm chứng quyền đã được phát triển hoàn chỉnh và niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Thị trường chứng quyền hoạt động giống như chứng khoán cơ sở khi biểu đồ dao động tạo ra một sàn giao dịch có tính thanh khoản cao (được đảm bảo bởi tổ chức/nhà phát hành chứng quyền).
2. Tỷ lệ chuyển đổi chứng quyền là gì?
Tỷ lệ chuyển đổi chứng quyền là số lượng CW (chứng quyền có bảo đảm) mà người nắm giữ cần có để đổi lấy chứng khoán cơ sở. Tổ chức phát hành sẽ là đơn vị quyết định tỷ lệ chuyển đổi của chứng quyền.
Ví dụ: Tỷ lệ chuyển đổi của chứng quyền là 4:1, tức là nhà đầu tư phải đổi 4 chứng quyền lấy 1 cổ phiếu cơ sở. Hoặc tỷ lệ là 10:1, bạn cần 10 chứng quyền tương đương để đổi lấy 1 chứng khoán cơ sở cùng loại.
3. Phân loại chứng quyền
Chứng quyền được niêm yết dưới dạng cổ phiếu phổ thông và tính thanh khoản của chúng được đảm bảo bởi công ty phát hành (đơn vị được cấp phép bởi ủy ban điều tiết chứng khoán Trung Quốc). Hiện tại có hai sản phẩm bảo hành:
Call Warrant – Chứng quyền cho phép nhà đầu tư mua một lượng chứng khoán cơ bản nhất định hoặc nhận được mức chênh lệch tăng lên nếu chứng khoán cơ bản đáo hạn trên một mức giá định trước.
Đặt chứng quyền – Một chứng quyền cho phép nhà đầu tư bán một lượng chứng khoán cơ sở nhất định ở mức giá hiện tại hoặc nhận khoản chênh lệch nếu ngày hết hạn giảm xuống dưới mức giá định trước.
Phân loại chứng quyền
4. Thông tin chung về sản phẩm chứng quyền
Thị trường chứng quyền tiếp tục phát triển và cung cấp cho người tham gia nhiều lựa chọn đầu tư. Thông tin cơ bản của chứng quyền sẽ bao gồm các yếu tố sau mà bạn cần chú ý:
Cơ sở: Không giống như giai đoạn đầu tiên, chỉ những cổ phiếu được chọn là tài sản cơ sở. Hiện tại, thì chứng khoán cơ sở của chứng quyền có thể là cổ phiếu riêng lẻ, quỹ ETF hoặc chỉ số chứng khoán.
Giá chứng quyền: Chi phí mà nhà đầu tư phải trả để nắm giữ chứng quyền. Giá sẽ được công bố bởi nhà phát hành.
5. Công thức tính trị giá chứng quyền
Giá chứng quyền được tính theo công thức sau:
Giá chứng quyền = giá trị nội tại + giá trị thời gian
Trong đó:
Giá trị nội tại: bị ảnh hưởng bởi chênh lệch giữa giá của chứng khoán cơ sở và giá thực hiện. Do đó, chỉ những chứng quyền sinh lời mới có giá trị nội tại dương.
Giá trị thời gian: Sự khác biệt giữa giá thị trường của chứng quyền và giá trị nội tại của nó. Thông thường, giá trị này giảm dần theo thời gian và tiến tới 0 vào ngày hết hạn.
Giá tính theo công thức này được sử dụng rất phổ biến trên thị trường đầu tư chứng khoán: Mức giá này chịu ảnh hưởng trực tiếp của biến động thị trường. Giá trị của chứng khoán cơ bản được giao dịch trực tiếp trên sàn giao dịch có thể tăng hoặc giảm.
Do đó, nhà đầu tư cần nhận định, đánh giá và phân tích xu hướng tăng trưởng của chứng quyền cơ sở. Từ đó bạn có thể quyết định có nên đầu tư vào nó hay không.
Thông tin chung về sản phẩm chứng quyền
6. Cách tính giá chứng quyền
Giá thực hiện: là giá mà nhà đầu tư thực hiện quyền mua hoặc bán chứng khoán cơ sở vào ngày đáo hạn.
Tỷ lệ chuyển đổi 4:1: Nhà đầu tư phải sở hữu 4 chứng quyền để mua chứng quyền cơ sở có cùng một mã.
Thời hạn lưu hành của chứng quyền: Thời hạn lưu hành của chứng quyền do công ty chứng khoán quy định. Thời gian bảo hành tối thiểu trong thời gian là 3 tháng và tối đa là 24 tháng.
Ngày giao dịch cuối cùng: Ngày được xác định trước thời điểm hết hạn 2 ngày, tương ứng với ngày cuối cùng chứng quyền được phép giao dịch. Trường hợp chứng quyền bị hủy niêm yết, ngày giao dịch cuối cùng của chứng quyền là ngày giao dịch cuối cùng của chứng khoán cơ sở.
Ngày hết hạn: Ngày cuối cùng mà người nắm giữ chứng quyền có thể được thực hiện.
Phương pháp thực hành chính: Phương pháp thực hiện châu Âu và Mỹ.
Phương thức thanh toán khi thực hiện chứng quyền: Tiền mặt – khoản chênh lệch giữa giá thanh toán của chứng khoán cơ sở và giá thực hiện.
Xem thêm: Các mô hình giá trong chứng khoán phổ biến hiện nay
Cách tính giá chứng quyền
7. Các trạng thái của chứng quyền
Tham gia đầu tư chứng quyền có lãi và lỗ. Bởi vì, xu hướng giá của chứng khoán cơ sở sẽ được sử dụng làm tham chiếu để đánh giá trạng thái của chứng quyền vào ngày hết hạn. Các tình huống chứng quyền mà nhà đầu tư có thể gặp phải khi tham gia trò chơi:
Vị thế có thể sinh lời: Khi giá hết hạn của chứng khoán cơ bản cao hơn giá thực hiện và phí chứng quyền (do sàn giao dịch quy định). Tại thời điểm này, sàn giao dịch sẽ tiếp tục trả lãi cho các nhà đầu tư bằng với chênh lệch giá của chứng khoán cơ bản.
Hòa vốn: Là khi chứng khoán cơ sở khi đáo hạn bằng với giá thực hiện và phí bảo đảm. Tại thời điểm này, nhà đầu tư sẽ thu hồi phí chứng quyền đăng ký ban đầu từ sàn giao dịch.
Vị thế thua lỗ một phần: [giá thực hiện] < [giá chứng khoán cơ bản hết hạn] < [giá thực hiện + phí chứng quyền]. Nhà đầu tư nhận được phần còn lại của phí chứng quyền ban đầu trừ đi các khoản lỗ.
Tổng vị thế thua lỗ: [Giá hết hạn bảo đảm cơ bản] =< [Giá thực hiện]. Tại thời điểm này, nhà đầu tư mất tất cả và không nhận được khoản thanh toán nào từ sàn giao dịch.
Các trạng thái của chứng quyền
Những cân nhắc quan trọng khi xác định tình trạng chứng quyền:
Các trạng thái lãi lỗ của nhà đầu tư được giao dịch trước ngày hết hạn sẽ được coi là chứng quyền cơ sở.
Nhà đầu tư cần theo dõi và giao dịch chứng quyền đối với bảng giá trên các sàn giao dịch được quy định.
Xem thêm: Định giá cổ phiếu là gì? Những phương pháp định giá cổ phiếu phổ biến
8. Có nên mua chứng quyền? Cơ hội và rủi ro?
Thị trường chứng quyền đang bùng nổ, cơ hội và rủi ro cùng tồn tại. Nhiều nhà đầu tư băn khoăn có nên mua chứng quyền hay không mua? Đánh giá những cơ hội và rủi ro khi đầu tư vào chứng quyền sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn.
8.1. Cơ hội và lợi ích khi đầu tư chứng quyền là gì?
Tiền gốc đầu tư thấp: Đầu tư vào chứng quyền, người chơi chỉ cần bỏ ra một số tiền gốc rất thấp. Bởi giá chứng quyền do công ty phát hành là rất nhỏ, thấp hơn nhiều so với giá cổ phiếu cơ sở hiện nay trên thị trường. Các nhà đầu tư vốn nhỏ có cơ hội tham gia sinh lời mà không cần huy động một lượng dòng tiền lớn.
Không cần ký quỹ: Việc tham gia giao dịch chứng quyền không cần ký quỹ là một lợi thế lớn đối với nhà đầu tư khi tham gia giao dịch chứng quyền. Chứng quyền đầu tư khác với chứng khoán phái sinh và người chơi cần có một khoản ký quỹ để giao dịch.
Tính thanh khoản cao: Chứng quyền được phát hành trên thị trường và sàn giao dịch chứng khoán HoSE. Sản phẩm được tổ chức phát hành đảm bảo tính thanh khoản cao. Do đó, nhà đầu tư chứng quyền không cần lo lắng về rủi ro không bán được do thiếu nhu cầu thị trường hay khó khăn trong giao dịch CW.
Khoản lỗ chắc chắn: Không giống như chứng khoán cơ sở, nơi khó xác định biến động giá, khoản lỗ có thể cao và không thể quản lý được. Người chơi tham gia đầu tư chứng quyền và rủi ro thua lỗ tối đa chỉ là khoản phí đăng ký mua chứng quyền ban đầu (rất nhỏ so với giá của chứng khoán cơ sở).
Đòn bẩy cao mang lại lợi nhuận hấp dẫn: Ngay cả khi giá của chứng quyền thấp hơn nhiều so với giá của chứng khoán cơ bản. Tuy nhiên, chứng quyền có giá trị nội tại và độ biến động tương đương với chứng khoán cơ sở. Do đó, khi giá của chứng khoán cơ sở tăng lên, các nhà đầu tư có thể thu được mức chênh lệch lớn hơn tương đương với đầu tư cổ phiếu, phù hợp với dự báo ban đầu.
Có nên mua chứng quyền? Cơ hội và rủi ro?
8.2. Rủi ro khi đầu tư chứng quyền
Đòn bẩy cao dẫn đến rủi ro thua lỗ của nhà đầu tư: Nếu xu hướng giá cơ bản lệch khỏi giá dự báo ban đầu, tỷ lệ thua lỗ sẽ tăng theo tỷ lệ đòn bẩy.
Sự biến động của chứng khoán cơ sở là không thể đoán trước: điều này sẽ ảnh hưởng đến cơ hội lãi lỗ của hoạt động đầu tư chứng quyền. Người sở hữu vẫn có rủi ro thua lỗ khi họ mua chứng quyền, mức lỗ bằng với giá mua ban đầu.
Chứng quyền có thời hạn ngắn là 24 tháng: Đây là hạn chế lớn của sản phẩm chứng quyền đầu tư. Đến ngày hết hạn, chứng quyền sẽ hết hiệu lực và không còn quyền mua bán. Vì vậy, đối với các nhà đầu tư, đây không phải là lựa chọn đầu tư sinh lời bền vững lâu dài.
Có thể thấy, đầu tư vào chứng quyền sẽ là cơ hội cho những người chơi không muốn chịu quá nhiều rủi ro trên thị trường. Người chơi có thể đầu tư vào chứng quyền với số tiền gốc thấp, thua lỗ hạn chế, an toàn quỹ được đảm bảo và sự biến động của giá cổ phiếu cơ sở mang lại cơ hội đầu tư lớn.
Có nên mua chứng quyền? Cơ hội và rủi ro?
Người chơi có thể sử dụng chứng quyền giống như một công cụ để giảm thiểu rủi ro khi đầu tư vào cổ phiếu.
Lưu ý: Người chơi sẽ rút một phần tiền đầu tư chứng khoán và mua chứng quyền “mua” tương ứng với mã chứng khoán.
Trường hợp, nếu diễn biến giá của tài sản cơ sở (cổ phiếu) đúng như dự đoán ban đầu, nhà đầu tư vẫn thu được khoản lợi nhuận tương ứng với khoản đầu tư vào cổ phiếu. Nhưng khi giá cổ phiếu thay đổi so với dự báo, nhà đầu tư chỉ mất một phần nhỏ so với giá chứng quyền ban đầu khá thấp.
9. Tổng kết
Hi vọng qua bài viết trên của AzFin có thể giúp bạn hiểu rõ hơn chứng quyền là gì, cách tính giá và giao dịch chứng quyền hiệu quả, an toàn. Việc nắm bắt chính xác thông tin và giá trị thanh khoản của chứng quyền sẽ giúp bạn hoạch định chiến lược đầu tư dài hạn hiệu quả trong tương lai.
**********
Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.
Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây:
- Hotline: 096 249 86 39
- Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
- Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
- Zalo Official AzFin Việt Nam: https://zalo.me/1723747511285646453
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@chungkhoanazfin
- Tham khảo các từ khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/
