Uncategorized

P/E thấp có phải là “Cơ hội vàng”?

AzFin News030 Xem

Trong thế giới đầu tư đầy biến động, việc tìm kiếm một cổ phiếu giá rẻ luôn là mục tiêu hàng đầu của các nhà đầu tư. Và có lẽ, không có chỉ số nào được sử dụng rộng rãi và dễ tiếp cận hơn chỉ số P/E (Price-to-Earnings Ratio). Nhiều người mới tham gia thị trường thường mặc định rằng P/E thấp là dấu hiệu của một cổ phiếu “hời,” trong khi P/E cao đồng nghĩa với rủi ro.

Tuy nhiên, liệu tư duy này có hoàn toàn đúng? Liệu chỉ số P/E có đủ sức mạnh để đánh giá toàn bộ tiềm năng của một doanh nghiệp? Bài viết này, dựa trên kinh nghiệm thực chiến và kiến thức chuyên sâu về đầu tư giá trị, sẽ vạch trần những sai lầm chết người mà nhà đầu tư hay mắc phải, giúp bạn nhìn thấu bản chất thật sự của việc định giá.

1. Chỉ số P/E – “Bề nổi của tảng băng chìm”

Hãy hình dung quá trình định giá một doanh nghiệp như việc khám phá một tảng băng trôi khổng lồ. Chỉ số P/E mà bạn nhìn thấy chỉ là phần nổi rất nhỏ trên mặt nước, trong khi phần chìm khổng lồ ẩn chứa những rủi ro và tiềm năng thực sự.

Về cơ bản, P/E = Giá Cổ Phiếu / Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS). Chỉ số này cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu đồng cho mỗi đồng lợi nhuận mà doanh nghiệp tạo ra.

  • P/E thấp: Thường được hiểu là cổ phiếu đang được định giá thấp hơn so với lợi nhuận.
  • P/E cao: Thường được hiểu là cổ phiếu đang được thị trường kỳ vọng cao về tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai.

Tuy nhiên, việc chỉ dựa vào con số này mà không đi sâu vào bối cảnh kinh doanh, chất lượng lợi nhuận và tiềm năng phát triển sẽ dẫn đến những quyết định sai lầm.

Tham khảo thêm: Sự thật đen tối đằng sau cổ phiếu bất động sản

2. 3 Sai lầm phổ biến khi định giá cổ phiếu bằng P/E

2.1 P/E thấp luôn hấp dẫn – Cái bẫy của lợi nhuận bất thường

Đây là sai lầm phổ biến nhất, đặc biệt với những nhà đầu tư mới. Họ lùng sục trên các bảng giá, tìm kiếm những cổ phiếu có P/E thấp và coi đó là “viên ngọc thô” sắp tỏa sáng. Nhưng liệu bạn có biết, P/E thấp đôi khi lại là tín hiệu cảnh báo?

Ví dụ thực tế:

Trong một năm nào đó, một công ty có thể ghi nhận khoản lợi nhuận đột biến, không đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi. Chẳng hạn, công ty bán một tài sản giá trị, được hoàn nhập dự phòng lớn, hoặc nhận được khoản bồi thường bảo hiểm.

  • Giả sử, Công ty A thường có lợi nhuận sau thuế (LNST) là 100 tỷ đồng/năm.
  • Năm nay, công ty bất ngờ bán một khu đất và ghi nhận khoản lợi nhuận khác lên đến 500 tỷ đồng. Tổng LNST cả năm là 600 tỷ đồng.
  • Lúc này, chỉ số EPS (lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu) sẽ tăng vọt, kéo chỉ số P/E giảm xuống cực thấp, có thể chỉ còn 2-3 lần.

P/E thấp có phải là “Cơ hội vàng”?

Nếu bạn chỉ nhìn vào P/E và kết luận cổ phiếu này đang rất “hời,” bạn đã mắc phải một sai lầm nghiêm trọng. Bởi vì khoản lợi nhuận này không bền vững và không thể lặp lại trong các năm tiếp theo. Khi lợi nhuận trở về mức bình thường 100 tỷ đồng, chỉ số P/E của nó sẽ “bùng nổ” trở lại mức 15-20 lần, thậm chí cao hơn, khiến bạn vô tình mua phải cổ phiếu ở giá “trên trời.”

Lưu ý: Để tránh bẫy này, hãy luôn xem xét chi tiết Báo cáo kết quả kinh doanh và Thuyết minh Báo cáo tài chính. Phân tích kỹ lưỡng các khoản mục “Lợi nhuận khác” hoặc các khoản mục đột biến để hiểu rõ bản chất lợi nhuận của doanh nghiệp.

Tham khảo thêm: 3 Tiêu chí giúp bạn chọn cổ phiếu tăng trưởng hiệu quả

2.2 P/E cao luôn là rủi ro – Bẫy của cổ phiếu bị “thổi giá”

Ngược lại, khi thấy một cổ phiếu có P/E 30, 40, thậm chí 100, nhiều người cho rằng cổ phiếu này đã quá đắt và né tránh. Tuy nhiên, điều này cũng không hoàn toàn đúng. P/E cao có thể là do thị trường kỳ vọng vào tiềm năng tăng trưởng vượt trội trong tương lai.

Tuy nhiên, có một trường hợp P/E cao lại là dấu hiệu của rủi ro: cổ phiếu bị đầu cơ, thổi giá.

Ví dụ thực tế:

Một nhóm đầu cơ có thể tung ra những tin đồn tích cực, tạo ra câu chuyện hấp dẫn về doanh nghiệp, thu hút nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia. Họ dùng chính dòng tiền của nhà đầu tư nhỏ lẻ để đẩy giá cổ phiếu lên cao một cách phi lý, kéo P/E lên các ngưỡng 30, 40, thậm chí hàng trăm lần.

  • Một số cổ phiếu có vốn hóa nhỏ, thanh khoản thấp thường dễ bị thao túng giá. Nhà đầu tư mới thiếu kinh nghiệm, chỉ nhìn vào đồ thị tăng giá “đẹp mắt” và chỉ số P/E cao để kết luận rằng doanh nghiệp này có “tiềm năng đột phá.”
  • Họ tin rằng “thị trường thông minh,” và việc P/E cao chứng tỏ doanh nghiệp có “hàng khủng” sắp được công bố.

Nguy cơ tiềm ẩn:

Khi nhóm đầu cơ này bắt đầu rút tiền ra khỏi cổ phiếu, giá sẽ không có lực đỡ và sụt giảm mạnh. Hậu quả là giá cổ phiếu có thể giảm 1/5, 1/7, thậm chí 1/20 so với đỉnh, khiến nhà đầu tư nhỏ lẻ bị thua lỗ nặng nề.

Dẫn chứng:

Năm 2021-2022, thị trường chứng khoán Việt Nam chứng kiến hàng loạt cổ phiếu có vốn hóa nhỏ tăng giá nóng một cách bất thường, với P/E phi mã. Sau đó, khi dòng tiền rút ra, nhiều cổ phiếu đã mất 70-80% giá trị, gây thiệt hại lớn cho những nhà đầu tư thiếu hiểu biết.

Phân tích báo cáo tài chính: “Chìa khóa” đầu tư hay chỉ là con số?

2.3 Chỉ dùng P/E để định giá mà bỏ qua các yếu tố cơ bản

Điều này có lẽ là sai lầm nghiêm trọng nhất. P/E chỉ là một trong nhiều công cụ định giá. Một nhà đầu tư giá trị chuyên nghiệp sẽ luôn nhìn nhận một doanh nghiệp một cách toàn diện.

Định giá không chỉ là một con số, mà là một quá trình phân tích sâu rộng. Một cổ phiếu có P/E thấp chưa chắc đã hấp dẫn nếu doanh nghiệp đó có:

  • Chất lượng tài sản kém: Tài sản chủ yếu là các khoản phải thu khó đòi, hàng tồn kho quá hạn, hoặc đầu tư tài chính không hiệu quả.
  • Mô hình kinh doanh lỗi thời: Không có khả năng cạnh tranh, không có lợi thế bền vững.
  • Tiềm năng tăng trưởng kém: Ngành nghề bão hòa, thị trường thu hẹp.

3 Sai lầm phổ biến khi định giá cổ phiếu bằng P/E

Ngược lại, một doanh nghiệp có P/E cao vẫn có thể là khoản đầu tư tuyệt vời nếu:

  • Doanh nghiệp đang trong giai đoạn đầu của chu kỳ tăng trưởng, cần nhiều vốn để mở rộng quy mô.
  • Có lợi thế cạnh tranh độc quyền, thương hiệu mạnh, có thể duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong nhiều năm.
  • Ban lãnh đạo có tầm nhìn, năng lực và đạo đức kinh doanh.

Tham khảo thêm: Phân tích báo cáo tài chính: “Chìa khóa” đầu tư hay chỉ là con số?

3. Kết luận về chỉ số P/E thấp

Chỉ số P/E không phải là “thước đo” duy nhất để định giá cổ phiếu, nó chỉ là một công cụ hỗ trợ. Thành công trong đầu tư đến từ việc bạn có thể nhìn thấy những gì ẩn giấu bên dưới các con số. Hãy là một nhà đầu tư thông thái, tập trung vào giá trị nội tại, và đừng để những con số đơn thuần đánh lừa.

Trên đây là toàn bộ nội dung AzFin muốn gửi đến NĐT. Hy vọng rằng những nội dung này sẽ giúp ích cho NĐT trong quá trình đầu tư.

Hãy theo dõi AzFin thường xuyên vì AzFin luôn đem lại những bài viết thú vị và nhiều bài học bổ ích về đầu tư.

Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.

Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây: 

Related posts

Cổ phiếu ngành Dược – “Liều thuốc” tăng trưởng bền vững?

Phân tích báo cáo tài chính: “Chìa khóa” đầu tư hay chỉ là con số?

3 Tiêu chí giúp bạn chọn cổ phiếu tăng trưởng hiệu quả

Add Comment