Nhiều cổ tức tiền mặt có tốt nhất cho nhà đầu tư thông minh?

Bạn có từng nghe câu “Cổ tức càng nhiều, cổ phiếu càng ngon” và tin sái cổ? Hầu hết các nhà đầu tư mới vào thị trường đều có chung suy nghĩ này. Nhận tiền mặt đều đặn từ cổ tức luôn mang lại cảm giác an toàn và “thắng lợi” ngay lập tức. Nhưng liệu điều này có thực sự đúng trong mọi trường hợp? Liệu bạn có đang bỏ lỡ những cơ hội vàng chỉ vì mải mê với những khoản cổ tức nhỏ giọt?

1. Bài học đắt giá từ hai công ty A và B

Để minh họa rõ hơn, hãy cùng nhau phân tích một tình huống giả định mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng có thể gặp phải.

Giả sử bạn có một khoản tiền nhàn rỗi và quyết định đầu tư vào hai công ty: Công ty A và Công ty B. Cả hai đều hoạt động trong cùng một ngành và có quy mô tương đương. Bạn quyết định mua 15% cổ phần của mỗi công ty.

• Công ty A có một năm kinh doanh cực kỳ thành công, đạt lợi nhuận ròng 200 tỷ đồng. Tuy nhiên, ban lãnh đạo quyết định không chia một đồng cổ tức nào cho cổ đông. Thay vào đó, họ giữ lại toàn bộ khoản lợi nhuận này để tái đầu tư vào việc xây dựng nhà máy mới, mua sắm máy móc công nghệ cao, và mở rộng hoạt động sản xuất. Họ tin rằng đây là chiến lược đầu tư tốt nhất để công ty phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn trong tương lai.
• Công ty B cũng có lợi nhuận, nhưng khiêm tốn hơn nhiều, chỉ đạt 50 tỷ đồng. Mặc dù vậy, họ lại nổi tiếng là một công ty “hào phóng” với cổ đông. Ban lãnh đạo quyết định trích ra tới 40 tỷ đồng để chia cổ tức bằng tiền mặt. Với 15% cổ phần, bạn cầm về ngay 6 tỷ đồng tiền mặt.

Nhìn vào hai trường hợp trên, bạn sẽ chọn công ty nào? Hầu hết các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm sẽ chọn công ty B mà không chút do dự. “6 tỷ đồng tiền mặt ngay lập tức, dại gì mà không lấy?”, họ sẽ nghĩ như vậy. Nhưng đó chính là lúc họ rơi vào cái bẫy của tư duy ngắn hạn.

Tham khảo thêm: Đầu tư giá trị là gì? 5 nguyên tắc cơ bản trong đầu tư giá trị

2. Doanh nghiệp tăng trưởng – Chìa khóa của đầu tư thông minh

Trong khi bạn đang tận hưởng khoản tiền mặt từ công ty B, giá trị của công ty A lại đang âm thầm tăng lên một cách phi thường. Khoản lợi nhuận 200 tỷ đồng được giữ lại và tái đầu tư đã trở thành động lực mạnh mẽ.

• Tăng công suất và mở rộng quy mô: Việc xây dựng nhà máy mới giúp công ty A tăng công suất sản xuất, đáp ứng nhu cầu thị trường lớn hơn.
• Nâng cao hiệu quả sản xuất: Máy móc hiện đại giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm.
• Tăng thị phần và doanh thu: Khi công suất tăng, công ty A có thể chiếm lĩnh thêm thị phần, đẩy mạnh doanh thu và lợi nhuận trong những năm tiếp theo.

Và kết quả là gì?

Giá trị nội tại của Công ty A tăng lên theo cấp số nhân. Dù bạn không nhận được cổ tức, giá trị cổ phiếu của bạn lại tăng vọt. Một đồng bạn không nhận hôm nay có thể trở thành mười đồng, thậm chí là một trăm đồng trong tương lai. Đây chính là bản chất của lợi nhuận kép – một khái niệm mà Albert Einstein từng gọi là “kỳ quan thứ tám của thế giới”.

Trong khi đó, công ty B đã chia phần lớn lợi nhuận của mình. Họ có thể vẫn duy trì hoạt động kinh doanh ổn định, nhưng khả năng tăng trưởng đột phá lại bị hạn chế.

3. Thứ bạn nhận được chưa chắc đã là thứ bạn cần

Warren Buffett từng nói: “Đừng mua cổ phiếu mà không muốn giữ nó 10 năm.” Lời khuyên này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhìn xa trông rộng, vượt qua những con số cổ tức nhất thời.

3.1 Đầu tư thông minh – Hiểu rõ chiến lược cổ tức của doanh nghiệp

Việc trả cổ tức không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một doanh nghiệp yếu kém, và việc không trả cổ tức cũng không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đó đang giấu giếm điều gì. Quyết định chia cổ tức hay giữ lại lợi nhuận phụ thuộc vào chiến lược đầu tư và phát triển của doanh nghiệp, có thể chia làm hai nhóm chính.

3.3.1 Doanh nghiệp “chín muồi” và ổn định

Đây là những doanh nghiệp đã đạt đến giai đoạn tăng trưởng ổn định, thị phần đã bão hòa và không còn nhiều cơ hội để mở rộng quy mô sản xuất.

Trong trường hợp này, việc trả cổ tức bằng tiền mặt là cách hiệu quả để tối ưu hóa nguồn vốn cho cổ đông. Việc giữ lại lợi nhuận có thể không mang lại hiệu quả cao vì không có dự án đầu tư hấp dẫn.

Các công ty này thường hoạt động trong các ngành truyền thống như điện lực, viễn thông, hay các ngành hàng tiêu dùng đã có chỗ đứng vững chắc.

Tham khảo thêm: CAGR và XIRR – Cách đo lường hiệu quả đầu tư

3.3.2 Doanh nghiệp “tăng trưởng” và đổi mới

Đây là những doanh nghiệp còn nhiều tiềm năng phát triển, cần một lượng vốn lớn để mở rộng quy mô, nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới, hoặc thâm nhập thị trường mới.

Việc giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư vào những dự án này sẽ tạo ra giá trị lớn hơn nhiều so với việc chia cổ tức.

Các công ty công nghệ, dược phẩm, hoặc các công ty trong ngành năng lượng tái tạo thường thuộc nhóm này.

4. Tiêu chí đánh giá một doanh nghiệp tăng trưởng hiệu quả

Vậy làm thế nào để biết liệu một doanh nghiệp giữ lại lợi nhuận có phải là một quyết định khôn ngoan hay không? Bạn cần tự mình trở thành một “thám tử tài chính”, phân tích các yếu tố sau

4.1 Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn (ROIC)

Khi doanh nghiệp giữ lại lợi nhuận, bạn cần xem họ sử dụng số tiền đó như thế nào và có hiệu quả không. Chỉ số Lợi tức trên vốn đầu tư (ROIC – Return on Invested Capital) là một thước đo tuyệt vời. ROIC cho biết cứ mỗi đồng vốn đầu tư, doanh nghiệp tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận.

Nếu ROIC cao và ổn định, điều đó chứng tỏ ban lãnh đạo đang tái đầu tư hiệu quả.

Ví dụ, nếu công ty A đạt ROIC 20%, nghĩa là mỗi 100 tỷ lợi nhuận giữ lại, họ sẽ tạo ra 20 tỷ lợi nhuận cho năm tiếp theo. Trong khi đó, công ty B chỉ đạt ROIC 5%, thì việc chia cổ tức lại là lựa chọn tốt hơn cho cổ đông.

4.2 Phân tích cấu trúc vốn và mục đích sử dụng vốn

Cần xem xét liệu cấu trúc vốn của doanh nghiệp có hợp lý và tối ưu hay không. Họ có đang sử dụng vốn vay quá nhiều? Lợi nhuận giữ lại có giúp giảm nợ và củng cố bảng cân đối kế toán không?…

Quan trọng hơn, bạn phải hiểu rõ mục đích của việc giữ lại lợi nhuận: để trả nợ, để mở rộng sản xuất, để mua lại cổ phiếu quỹ, hay để thực hiện một thương vụ sáp nhập, mua lại (M&A) chiến lược?

Một quyết định giữ lại lợi nhuận chỉ mang lại giá trị khi nó được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả, tạo ra giá trị gia tăng vượt trội so với việc chia cổ tức cho cổ đông.

Tham khảo thêm: 04 Tiêu chí chọn cổ phiếu của Warren Buffett, Charlie Munger

4.3 Lịch sử quản lý và uy tín của ban lãnh đạo

Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, là uy tín và tầm nhìn của ban lãnh đạo. Một ban lãnh đạo có năng lực và đạo đức sẽ biết cách sử dụng nguồn vốn hiệu quả để mang lại lợi ích lâu dài cho cổ đông.

Hãy tìm hiểu lịch sử hoạt động, các quyết định trong quá khứ và chiến lược tương lai của họ. Nếu họ đã từng đưa ra những quyết định đúng đắn và mang lại thành công, thì việc tin tưởng họ giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư là hoàn toàn có cơ sở.

5. Kết luận

Đầu tư thông minh không phải là một cuộc đua săn lùng cổ tức cao. Đó là một hành trình đi tìm những doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng vượt trội, được dẫn dắt bởi một đội ngũ quản lý tài ba, và có khả năng sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả nhất.

Đừng để những khoản cổ tức bằng tiền mặt nhất thời che mờ tầm nhìn của bạn. Hãy nhìn xa hơn, phân tích sâu hơn để hiểu được câu chuyện thực sự đằng sau mỗi con số. Bằng cách đó, bạn không chỉ đầu tư vào một mã cổ phiếu, mà còn đầu tư vào tương lai phát triển của chính doanh nghiệp đó, và của chính bạn.

Trên đây là toàn bộ nội dung AzFin muốn gửi đến NĐT. Hy vọng rằng những nội dung này sẽ giúp ích cho NĐT trong quá trình đầu tư.

Hãy theo dõi AzFin thường xuyên vì AzFin luôn đem lại những bài viết thú vị và nhiều bài học bổ ích về đầu tư.

Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.

Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây: 

• Hotline: 096 249 86 39
• Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
• Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
• Zalo Official AzFin Việt Nam: https://zalo.me/1723747511285646453
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@chungkhoanazfin
• Cộng đồng Tích sản Cổ phiếu: https://tichsancophieu.vn/ 
• Tham khảo các khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/