Lãi suất cho vay là gì và những yếu tố ảnh hưởng đến chúng

Lãi suất cho vay – một thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực tài chính. Tỷ lệ lãi suất này không chỉ ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của doanh nghiệp và cá nhân mà còn có tác động to lớn đến đầu tư, tiêu dùng, và thậm chí cả tình hình thị trường chứng khoán. Cùng AzFin tìm hiểu lãi suất cho vay là gì? Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất cho vay.

1. Lãi suất cho vay là gì?

Lãi suất cho vay là một yếu tố quan trọng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. Được thể hiện dưới hình thức tỉ lệ phần trăm, lãi suất cho vay là giá cả của tiền vay mà khách hàng phải trả kèm theo tiền gốc vay trong một khoảng thời gian xác định. Đây là một yếu tố quyết định được thông qua thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng và khách hàng vay, tuân thủ quy định của Ngân hàng Nhà nước tại thời điểm kí kết hợp đồng tín dụng.

Lãi suất cho vay là một điều kiện bắt buộc và quan trọng trong quá trình vay vốn, ảnh hưởng đến cả ngân hàng và khách hàng.

Đọc thêm: Thách thức và cơ hội: Đánh giá tương lai ngành thép năm 2023

2. Những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất cho vay

2.1 Mức cung cầu tiền tệ

Mối quan hệ giữa cung và cầu tiền tệ và lãi suất là một yếu tố quan trọng trong hệ thống tài chính. Khi cung tiền tệ vượt quá cầu tiền tệ, lãi suất có xu hướng giảm xuống. Điều này có thể xảy ra khi ngân hàng trung ương tăng cường cung cấp tiền tệ vào hệ thống hoặc khi nền kinh tế đang trong giai đoạn suy thoái.

Ngược lại, nếu cầu tiền tệ vượt quá cung tiền tệ, lãi suất có thể tăng lên. Điều này xảy ra khi ngân hàng trung ương giảm cung cấp tiền tệ hoặc khi nền kinh tế đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ.

Quan hệ này cho phép các chính phủ và ngân hàng trung ương can thiệp để điều chỉnh lãi suất và tạo ra sự cân đối giữa cung và cầu tiền tệ. Thay đổi lãi suất có thể ảnh hưởng đến đầu tư, tiêu dùng, và hoạt động kinh tế chung. Đồng thời, sự ổn định của thị trường vốn cũng đóng vai trò quan trọng trong duy trì sự ổn định của lãi suất.

2.2 Lạm phát ảnh hưởng gì đến lãi suất cho vay?

Khi lạm phát được dự đoán tăng, tác động lên lãi suất là không tránh khỏi. Tăng trưởng lạm phát có thể dẫn đến giảm giá trị của tiền tệ, làm giảm sức mua của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Để đối phó, ngân hàng trung ương thường tăng lãi suất danh nghĩa để kiềm chế lạm phát và duy trì giá trị của tiền tệ.

Khi lãi suất cho vay tăng, chi phí vay tiền tăng lên, làm giảm sự khuyến khích vay và tăng sự tiết kiệm. Người dân và doanh nghiệp có xu hướng giữ tiền mặt hơn, đồng thời hạn chế đầu tư và tiêu dùng. Điều này gây áp lực giảm cung quỹ cho vay và đẩy lên mức lãi suất trên thị trường.

Đối với sự ổn định lãi suất, việc kiểm soát lạm phát đóng vai trò quan trọng. Chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ phải được đồng bộ hóa và định hướng đúng để ổn định giá trị tiền tệ và giảm tác động tiêu cực lên lãi suất. Điều này đảm bảo sự ổn định và tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.

2.3 Ổn định nền kinh tế

Khi nền kinh tế ổn định và phát triển, sự gia tăng của của cải vật chất và đời sống người dân đem lại niềm tin và sự tự tin vào tương lai. Người dân không chỉ tập trung vào việc tiết kiệm để đảm bảo cuộc sống hàng ngày mà còn quan tâm đến việc gửi tiền lấy lãi hoặc đầu tư vào các công cụ tài chính như thị trường chứng khoán. Điều này làm tăng cung tiền cho vay và tạo ra áp lực giảm lãi suất.

Trong một môi trường kinh tế phát triển, các doanh nghiệp thường có nhu cầu vay vốn để mở rộng hoạt động kinh doanh và đạt lợi nhuận. Yêu cầu vay vốn gia tăng dẫn đến tăng cầu tiền tệ, và điều này thường đi đôi với tăng lãi suất.

Tuy nhiên, việc tăng cung cấp tiền cho vay và tăng lãi suất cho vay không xảy ra tự động mà phụ thuộc vào sự điều chỉnh của ngân hàng trung ương và các chính sách tài khóa. Sự điều tiết này nhằm đảm bảo rằng tăng trưởng kinh tế vẫn bền vững và không gây ra các tác động tiêu cực.

Đọc thêm: Tìm hiểu về quá khứ và định hướng tương lai của ngành thép

3. Một số điều cần lưu ý đối với lãi suất cho vay

Điểm đáng chú ý đầu tiên về lãi suất là việc có một mức lãi suất thấp được áp dụng cho vay mua nhà ở xã hội trên thị trường hiện nay. Chính phủ cung cấp nguồn vốn hỗ trợ cho những người có thu nhập thấp thông qua chương trình cho vay mua nhà ở xã hội, với mức lãi suất khoảng 5 – 6% tùy thuộc vào giai đoạn. Tuy nhiên, để được hưởng lãi suất ưu đãi này, khách hàng phải cung cấp đầy đủ chứng minh về thu nhập thấp.

Điều này nhằm đảm bảo rằng chỉ những người có thu nhập thấp thực sự mới có cơ hội tiếp cận với lãi suất thấp nhằm hỗ trợ việc mua nhà. Quy định về căn cứ chứng minh thu nhập thấp giúp đảm bảo rằng nguồn vốn hỗ trợ của chính phủ được sử dụng một cách công bằng và hiệu quả, và những người có nhu cầu thực sự nhận được lợi ích từ chương trình này.

Mức lãi suất cho vay thấp mua nhà ở xã hội mang lại cơ hội cho những người thuộc diện thu nhập thấp để có thể sở hữu ngôi nhà và tạo ra sự ổn định cho cuộc sống của họ. Tuy nhiên, quy trình chứng minh thu nhập thấp là một yêu cầu quan trọng để đảm bảo rằng lợi ích này được trao cho những người thực sự có nhu cầu.

Trên thị trường vay, lãi suất không chỉ phản ánh rủi ro mà còn được điều chỉnh theo các điều kiện và hình thức vay. Khi ngân hàng đánh giá một khoản vay có rủi ro cao, lãi suất sẽ được đặt ở mức cao hơn nhằm bù đắp khả năng mất vốn. Ngược lại, khi ngân hàng áp dụng các điều kiện vay nghiêm ngặt, lãi suất thấp hơn sẽ được áp dụng do khả năng rủi ro từ phía khách hàng đã giảm.

Trong trường hợp vay trả góp, khách hàng có thể lựa chọn phương thức trả lãi trên số dư giảm dần hoặc trả đều bằng một khoản tiền cố định trong suốt thời gian vay. Cách tính toán lãi suất trong trường hợp này sẽ được ngân hàng đưa ra dựa trên sự kỹ lưỡng và dự đoán về thay đổi lãi suất trong tương lai.

Khoản vay dài hạn thường mang đến nhiều rủi ro hơn so với khoản vay ngắn hạn, bao gồm rủi ro từ biến động lãi suất trên thị trường và rủi ro khách hàng không thể trả nợ. Do đó, lãi suất dài hạn sẽ cao hơn lãi suất ngắn hạn nhằm phản ánh sự rủi ro lớn hơn trong quá trình vay dài hạn.

Những yếu tố này cho thấy sự linh hoạt và biến đổi của lãi suất trong quá trình vay tiền, dựa trên cung cầu, rủi ro và điều kiện vay. Việc hiểu và đánh giá các yếu tố này sẽ giúp khách hàng có quyết định thông minh khi tiếp cận với các khoản vay từ ngân hàng.

Đọc thêm: Định giá cổ phiếu VHC – Rẻ nhưng chu kỳ đi xuống

4. Hình thức tính lãi suất phổ biến hiện nay

Lãi suất cố định và lãi suất thả nổi là hai hình thức chính của lãi suất dựa trên tính linh hoạt. Dưới đây là một số điểm cần lưu ý về mỗi hình thức lãi suất:

4.1 Lãi suất cố định

Lãi suất cố định được định trước và không thay đổi trong suốt kỳ hạn vay. Khách hàng biết trước số tiền lãi phải trả hàng tháng, giúp dự tính chi phí và ngân sách cá nhân dễ dàng hơn. Lãi suất cố định thường được áp dụng cho các khoản vay ngắn hạn hoặc vay với kỳ hạn cụ thể.

Đối với lãi suất cố định, khách hàng không phải lo lắng về những biến động lãi suất trên thị trường, giúp tránh được rủi ro tài chính từ việc lãi suất tăng cao.

4.2 Lãi suất thả nổi

Lãi suất thả nổi được điều chỉnh theo định kỳ dựa trên một chỉ số tham chiếu như lãi suất thị trường hoặc chỉ số lạm phát. Mức lãi suất sẽ thay đổi theo biến động của chỉ số tham chiếu, có thể điều chỉnh hàng quý, hàng năm hoặc theo chu kỳ khác tùy thuộc vào thỏa thuận hợp đồng.

Thông thường, lãi suất thả nổi có khả năng thấp hơn so với lãi suất cố định ban đầu. Tuy nhiên, có thể có những kỳ hạn lãi suất thả nổi tăng cao hơn lãi suất cố định, tùy thuộc vào điều kiện và chính sách của ngân hàng hoặc tổ chức tài chính. Lãi suất thả nổi mang đến sự linh hoạt, nhưng cũng tạo ra rủi ro về việc không biết trước chính xác số tiền lãi phải trả trong tương lai.

Cả hai hình thức lãi suất đều có ưu điểm và hạn chế riêng. Quyết định chọn lựa hình thức lãi suất phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu và khả năng tài chính của khách hàng, cũng như sự dự đoán về biến động lãi suất trong thời gian vay.

Đọc thêm: Đầu tư cổ phiếu dạng trái phiếu có lợi tức tăng trưởng

5. Kết luận

Tóm lại, hiểu về lãi suất cho vay cùng với việc tìm hiểu thị trường và đánh giá rủi ro là quan trọng để đưa ra quyết định thông minh trong việc vay vốn. Bằng cách tối ưu hóa lợi ích từ lãi suất, chúng ta có thể sử dụng vốn vay một cách thông minh, đóng góp vào sự phát triển cá nhân và kinh tế xã hội.

******************************

Tham gia ngay Group Đầu tư giá trị của AzFin Việt Nam để có thể nhận các bản tin đầu tư chất lượng.

Liên hệ với AzFin theo các thông tin dưới đây: 

• Hotline: 096 249 86 39
• Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
• Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
• Zalo Official AzFin Việt Nam: https://zalo.me/1723747511285646453
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@chungkhoanazfin
• Tham khảo các khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/