Mục lục bài viết
Khi đại dịch Covid-19 bùng phát khắp thế giới, nhiều chuyên gia lo ngại về một cuộc khủng hoảng kinh tế. Điều này là không nên đối với một quốc gia, nhất là đối với toàn thế giới, bởi một khi khủng hoảng kinh tế xảy ra sẽ tác động nghiêm trọng và lâu dài đến sự phát triển của con người. Vậy khủng hoảng kinh tế là gì? Cùng AzFin.vn tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
1. Khủng hoảng kinh tế là gì?
Khủng hoảng kinh tế là sự suy thoái đột ngột, nghiêm trọng và dai dẳng của một quốc gia, một khu vực hay thậm chí của nền kinh tế toàn cầu.
Trong thời kỳ khủng hoảng, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thường giảm, thanh khoản cạn kiệt, giá trị bất động sản và thị trường chứng khoán giảm mạnh. Điều này đã gây ra tình trạng đó là “bán tháo” trên thị trường.
Mặc dù khủng hoảng kinh tế có thể chỉ giới hạn ở một quốc gia hoặc khu vực, nhưng nó có thể dễ dàng lan rộng ra toàn cầu do xu hướng toàn cầu hóa mạnh mẽ hiện nay.
Khủng hoảng kinh tế là sự suy thoái đột ngột, nghiêm trọng và dai dẳng của một quốc gia, một khu vực hay thậm chí của nền kinh tế toàn cầu.
2. Nguyên nhân gây ra khủng hoảng kinh tế
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến khủng hoảng kinh tế. Dưới đây là năm lý do phổ biến nhất hiện nay.
2.1 – Cuộc khủng hoảng tài chính
Khủng hoảng tài chính xảy ra khi giá trị tài sản giảm mạnh, khiến người tiêu dùng và các doanh nghiệp mất khả năng thanh toán. Khủng hoảng tài chính dẫn đến khủng hoảng trong hệ thống ngân hàng và bên cạnh đó sụp đổ thị trường chứng khoán và các lĩnh vực tài chính khác.
Một ví dụ điển hình là cuộc suy thoái toàn cầu năm 2007-2008. Hiện tượng bong bóng bất động sản và sự không hoàn thiện của hệ thống giám sát tài chính Mỹ đã dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính ở Mỹ.
Mối quan hệ chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và các mối quan hệ tài chính và kinh tế của nhiều quốc gia khác đã góp phần mở rộng cuộc khủng hoảng. Hàng loạt hệ thống ngân hàng sụp đổ, giá cổ phiếu sụt giảm nghiêm trọng, thiếu tín dụng, đồng tiền mất giá ồ ạt ở Mỹ và nhiều nước châu Âu. Kết quả là, tăng trưởng kinh tế bị đình trệ ở nhiều quốc gia và gây ra một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu.
2.2 – Lạm phát
Lạm phát là sự gia tăng liên tục của giá cả hàng hóa và dịch vụ theo thời gian, làm giảm sức mua của đồng tiền. Sử dụng cùng một loại tiền tệ và người tiêu dùng mua ít hàng hóa hơn trước.
Như ở Venezuela, chính phủ đã phát hành ba tờ tiền mệnh giá 200.000, 500.000 và 1.000.000 bolivar trong thời kỳ siêu lạm phát. Tuy nhiên, thậm chí cộng ba tờ tiền lại với nhau cũng có giá trị chưa đến 1 đô la.
Lạm phát làm đảo lộn cuộc sống của mọi người, làm tăng thêm sự không chắc chắn cho các quyết định đầu tư và tiết kiệm và thiếu hụt hàng hóa. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp và lạm phát cao, khủng hoảng kinh tế chắc chắn sẽ xảy ra.
Lạm phát do khủng hoảng kinh tế làm đảo lộn cuộc sống của mọi người
2.3 – Giảm phát
Trái ngược với lạm phát, giảm phát là hiện tượng mức giá chung của các sản phẩm và tài sản trên thị trường không ngừng giảm xuống.
Người tiêu dùng chờ đợi để mua hàng hóa với mức giá thấp hơn, gây ra một vòng xoáy đi xuống liên tục với hoạt động kinh tế chậm lại, lợi nhuận doanh nghiệp giảm và thất nghiệp gia tăng.
Giảm phát buộc các nhà sản xuất phải thanh lý hàng tồn kho mà mọi người không còn muốn mua nữa. Để phòng ngừa những tổn thất tài chính tiếp theo, người tiêu dùng cũng như các nhà đầu tư đang tích trữ tiền mặt. Xu hướng tiết kiệm càng cao thì tiền dành cho chi tiêu càng ít, khiến tổng cầu giảm và gây ra suy thoái.
2.4 – Giảm chi tiêu cá nhân và hộ gia đình
Khi người tiêu dùng lo lắng về tình trạng của nền kinh tế, họ chi tiêu ít hơn và giữ lại càng nhiều tiền càng tốt. Cắt giảm chi tiêu sẽ làm chậm nền kinh tế vì trung bình gần 60% GDP toàn cầu phụ thuộc vào chi tiêu của người tiêu dùng.
Ngoài ra, lãi suất cao cũng khiến người tiêu dùng phải đối mặt với những khoản chi tiêu đắt đỏ khi mua nhà, xe hơi hay các tài sản có giá trị lớn khác. Các doanh nghiệp cũng đã phải cắt giảm kế hoạch chi tiêu do chi phí tài chính quá cao.
Do đó, cắt giảm chi tiêu làm chậm tốc độ tăng trưởng GDP của một quốc gia, đây là một yếu tố dẫn đến khủng hoảng kinh tế.
2.5 – Bong bóng kinh tế
Thuật ngữ bong bóng kinh tế đề cập đến một hiện tượng trong đó giá trị của một hàng hóa hoặc tài sản trên thị trường tăng vọt đến mức vô lý, không ổn định.
Điển hình nhất là vụ đầu cơ hoa tulip vào năm 1637, khi hoa tulip trở thành một mặt hàng xa xỉ và thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư Hà Lan. Vào thời hoàng kim, giá trị hiện tại của một số củ hoa tulip đạt mốc 100.000 USD.
Những bong bóng như thế này kéo một lượng tiền khổng lồ vào các khoản đầu tư, gây ra sự biến động lớn trên thị trường. Một khi vỡ, bong bóng sẽ cuốn sạch lợi nhuận ảo trên giấy tờ, khiến nhiều cá nhân, tổ chức mất trắng tài sản, dẫn đến nợ khó đòi, ảnh hưởng đến nền kinh tế.
Hậu quả của khủng hoảng kinh tế là gì?
Đọc thêm: Lịch sử nói gì? – John Law và bong bóng Mississippi Company, 1720 (Kỳ 1)
3. Hậu quả của khủng hoảng kinh tế là gì?
3.1 – Bất ổn trong nước và khu vực
Khủng hoảng kinh tế dẫn đến tình trạng phá sản của các doanh nghiệp do không trả được nợ đến hạn, sản xuất đình trệ, sa thải nhân công để cân đối thu chi. Điều này đã dẫn đến tình trạng thất nghiệp gia tăng. Đời sống người lao động bị ảnh hưởng về thể chất, tinh thần và tâm linh
Khủng hoảng kinh tế cũng gây ra tình trạng bất ổn xã hội và siêu lạm phát, tạo ra một vòng luẩn quẩn khiến đất nước này phải mất nhiều năm mới thoát ra được.
3.2 – Khủng hoảng kinh tế toàn cầu
Quá trình toàn cầu hóa đã ăn sâu vào lòng người, sự hợp tác và phụ thuộc giữa các nước trong các lĩnh vực ngày càng xích lại gần nhau. Khi một quốc gia rơi vào khủng hoảng kinh tế, các quốc gia khác ít nhiều sẽ bị ảnh hưởng. Đặc biệt đối với những quốc gia mang tầm ảnh hưởng lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, Châu Âu hay Trung Quốc nếu nền kinh tế suy giảm sẽ tác động mạnh đến hoạt động của toàn bộ nền kinh tế thế giới.
ĐỌC THÊM: Đồng hồ kinh tế toàn cầu: Thước đo thành công của nền kinh tế Việt Nam
3.3 – Khủng hoảng nhân đạo
Trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế, chất lượng cuộc sống của người dân giảm sút. Mức sống cao, thu nhập thấp của một số nhóm lao động chưa đáp ứng được những nhu cầu cơ bản như ăn, ở.
Nghèo đói hoặc tỷ lệ mù chữ cao ở trẻ em dẫn đến tội ác và bạo lực, đặc biệt là đối với các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội.
Ngoài ra, khi một quốc gia đang sa lầy về kinh tế, mọi người có thể quyết định chuyển đến một quốc gia khác có điều kiện sống tốt hơn. Nhập cư quy mô lớn sẽ gây ra khủng hoảng di cư và trở thành gánh nặng cho các quốc gia khác.
Hậu quả của khủng hoảng kinh tế là vô cùng nặng nề mà không ai muốn gặp phải.
4. Bạn có nên đầu tư vào thời kỳ khủng hoảng kinh tế?
Suy thoái kinh tế khiến các nhà đầu tư kém lạc quan hơn về tương lai của nền kinh tế và hoạt động kinh doanh của các công ty. Sự không chắc chắn và sợ hãi dẫn đến việc bán tài sản nắm giữ trên thị trường để đảm bảo dự trữ tiền mặt và giảm thiểu tổn thất. Điều này khiến giá tài sản nắm giữ giảm mạnh không ngừng.
Tuy nhiên, một số người coi đầu tư trong thời kỳ khủng hoảng là cơ hội để “mua đáy”. Một số nhà đầu tư chọn đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ vào các con đường đầu tư an toàn sau đây.
4.1 – Đầu tư vào vàng
Vàng được coi là tài sản trú ẩn an toàn khi khủng hoảng kinh tế diễn ra phức tạp. Vàng là một trong những kim loại quý hiếm, có tính thanh khoản cao, đóng vai trò bảo vệ giá trị tài sản của nhà đầu tư theo thời gian, đặc biệt là khi tiền tệ mất giá trị.
4.2 – Đầu tư vào quỹ tương hỗ
Hình thức đầu tư thông qua quỹ đầu tư phù hợp với những người chưa có kinh nghiệm. Đây là một cách quản lý rủi ro có kỷ luật được thực hiện bởi các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính. Khi thị trường có dấu hiệu sụt giảm, các nhà quản lý quỹ sẽ có những điều chỉnh phù hợp để nắm giữ những tài sản có rủi ro thấp nhằm đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư.
ĐỌC THÊM: Các chỉ số cơ bản và quan trọng trong chứng khoán mà bạn nên biết
4.3 – Kết hợp bảo hiểm nhân thọ với đầu tư tài chính
Bảo hiểm nhân thọ kết hợp đầu tư tài chính là sản phẩm được các công ty bảo hiểm đưa ra thị trường. Bên cạnh việc đảm bảo người tham gia được bảo vệ trước những rủi ro về sức khỏe và tính mạng thông qua việc chi trả và bồi thường bảo hiểm, công ty bảo hiểm còn phân chia lợi nhuận cho khách hàng từ phí bảo hiểm được trả cho các khoản đầu tư sinh lời.
Một phần phí bảo hiểm sẽ được thu vào quỹ và được đầu tư theo phương thức cực kỳ an toàn, được sự chấp thuận của Bộ Tài chính. Do đó, thông qua việc gia tăng giá trị tài khoản do tiền lãi hàng năm mang lại, khách hàng sẽ nhận được giá trị hợp đồng lớn hơn số tiền tiết kiệm được khi hợp đồng chấm dứt.
Khủng hoảng kinh tế vừa là thách thức vừa là cơ hội đối với các nhà đầu tư
4.4 – Đầu tư vào cổ phiếu an toàn
Cổ phiếu an toàn cũng là khoản đầu tư được lựa chọn trong thời kỳ khủng hoảng. Các công ty thuộc loại này thường hoạt động trong các ngành hoạt động tốt trong thời kỳ kinh tế khó khăn.
Các nhà đầu tư sẽ chọn cổ phiếu của các công ty có chất lượng cao, ổn định với tỷ lệ nợ thấp và bảng cân đối kế toán lành mạnh. Ngoài ra, quyết định của nhà đầu tư còn dựa trên cơ sở dòng tiền ổn định và có thể dự đoán trước khủng hoảng.
Bên cạnh việc đa dạng hóa danh mục đầu tư, nhà đầu tư cũng nên xác định rõ mục tiêu đầu tư và lựa chọn thời điểm đầu tư cẩn thận. Nhà đầu tư không nên đầu tư tất cả một lúc mà nên đầu tư theo giai đoạn hoặc chi phí đầu tư bình quân để tránh rủi ro khi thị trường rối loạn. Với chiến lược này, các quỹ đầu tư sẽ được chia thành nhiều phần, do đó giảm thiểu rủi ro liên quan đến biến động.
Khủng hoảng kinh tế là một hiện tượng kinh tế không ai mong muốn bởi nó ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế. Khái niệm khủng hoảng kinh tế không còn xa lạ với mọi người, bởi đã có rất nhiều cuộc khủng hoảng kinh tế được ghi nhận trong lịch sử thế giới. Quy mô ngày càng tăng của cuộc khủng hoảng đòi hỏi mọi người phải hiểu khủng hoảng kinh tế là gì và cách đối phó với nó. Trên đây là bài chia sẻ của AzFin hy vọng sẽ mang lại lợi ích cho các bạn.
________
Xem thêm các dịch vụ khác của AzFin:
- Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
- Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
- Tham khảo các khóa học của AzFin: https://academy.azfin.vn/
- Khoá học đọc vị cổ phiếu: https://docvicophieu.azfin.vn/
- Khoá học chinh phục cổ phiếu ngân hàng: https://chinhphuccophieunganhang.azfin.vn/
